پیوند ها

آمار بازدید

بازدید امروز : 9
بازدید دیروز : 13
بازدید کل : 60314

اخبار (برنامه ورزشی هفتگی )

با سلام ضمن تشکر از مشتریان عزیز و بزرگوار وبسایت فروشگاهی رایبد .به اطلاع می رساند که جهت افزایش کیفیت سطح سلامت جامعه و هم چنین ارائه بهترین خدمات به مشتریان عزیز تصمیم به عرضه برنامه هفتگی ورزشی به صورت هفتگی در سطوح مختلف گرفته ایم جهت رفاه حال شما عزیزان مبلغ محصول به ازای هر گیگ یا کمتر از یک گیگ 2000 تومان در نظر گرفته شده است امیدواریم که با ارائه این محصولات بتوانیم رضایت شما مشتریان گرامی را بیش از پیش جلب نماییم

انتشار : ۸ مرداد ۱۳۹۹

تست قطعات الکترونیک خارج مدار با اهمتر آنالوگ (عقربه ای)

تست قطعات الکترونیک خارج مدار با اهمتر آنالوگ (عقربه ای)

در مقاله قبلی با عنوان “تست قطعات الکترونیکی روی مدار با اهمتر آنالوگ” یاد گرفتید که چگونه قطعات یک مدار را بدون خارج کردن آن تست کنید. در ادامه مبحث قبل، در این مقاله به نحوه تست قطعات الکترونیک خارج از مدار خواهیم پرداخت.

همانطور که در مقاله فبلی هم گفتیم، تست قطعات الکترونیک مهمترین مبحث در تعمیرات می باشد؛ و اگر شما با نحوه تست قطعات آشنا باشید، به سادگی می توانید بیشتر دستگاههای الکترونیکی را تعمیر کنید.

با ما همراه باشید…

تست فیوز

دو سر اهمتر را که روی رنج ضربدر یک است به دو سر فیوز زده،اگر عقربه روی صفر ایستاد فیوز سالم است.

تست کلید

از هر سه پایه مجاور،در یک حالت دو پایه باید به هم راه دهد و دو پایه به هم راه ندهد و در حالت دیگر برعکس این حالت باید نشان دهد.

تست گوشی و بلندگو

دو سر باطری را به سر گوشی زده اگر صدای خش خش شنیده شد گوشی و یا بلندگو سالم است.

تست میکروفون

دو سر اهم را که روی رنج ضربدر یک کیلو وات است به دو سر میکروفون زده اگر عقربه، اهمی نشان داد سالم است.

تست فیش

از سه پایه فیش، در یک حالت بایستی دو پایه بهم صفر نشان دهد و وقتی گوشی داخل است این دو پایه بی نهایت نشان دهد.

تست مقاومت

دو سر اهمتر را به دو سر مقاومت زده و مقدار اهم مقاومت اندازه گیری شود،دقت شود که دو دست به قسمت فلزی اهمتر تماس نداشته باشد و ابتدا اهمتر را روی رنج ضربدر یک بعد روی ضربدر ۱۰ و بعد روی ضربدر یک کیلو و بعد روی ضربدر ۱۰ کیلو قرار می دهیم اگر روی هیچ کدام عقربه حرکت نکرد مقاومت سوخته است.

تست ولوم و پتانسیومتر

دو سر اهمتر را که روی رنج ضربدر یک است به سر اول و وسط ولوم یا پتانسیومتر زده و پیچ آنرا چرخانده،اگر عقربه اهمتر نیز تغییر نمود،ولوم یا پتانسیومتر سالم است.

تست تریستور یا مقاومت حرارتی NTC

دو فیش اهمتر را که روی رنج ضربدر یک است به دو پایه مقاومت حرارتی زده،نوک هویه داغ را به پایه آن نزدیک نموده،عقربه باید به طرف صفر نزدیک شود.

تست مقاومت حرارتی PTC

دو سر اهمتر را که روی رنج ضربدر یک است به دو پایه مقاومت حرارتی زده،سپس نوک هویه داغ را به پایه آن نزدیک نوده، عقربه باید از صفر دور شود

تست خازن بدون قطب

دو سر اهمتر را که روی رنج ضربدر یک کیلو است به دو سر خازن زده اگر عقربه حرکت نکرد و روی بی نهایت ماند یا کمی حرکت کرد و برگشت خازن سالم است.

تست خازن الکترولیتی (با قطب مثبت و منفی)

دو سر اهمتر را که روی رنج ضربدر ۱۰۰ است به دو سر خازن زده،اگر عقربه اهمتر رفت و برگشت نمود خازن سالم است،اگر عقربه روی صفر ایستاد خازن اتصال کوتاه شده و اگر عقربه در برگشت روی صفر نیامد نشتی دارد.

نشتی خازنها

معمولا در بین خازنها،خازن الکترولیتی بیشتر خراب می شود و نشتی پیدا می کند یعنی باید یک حالت اتصالی کمی بین دو صفحه فلزی خازن از طریق عایق دو صفحه ایجاد می شود و برای اینکه دقیقا متوجه شویم خازن نشتی دارد،یا نه بایستی از دستگاه خازن سنج استفاده کنیم.

کدام خازنها بیشتر نشتی دار می شوند؟

معمولا در دستگاههای صوتی یا خازن صافی تغذیه نشتی دار می شود و باعث بریده بریده دار شدن صدا می شود.
در پخش های اتوموبیل خازنهای الکترولیتی بین طبقات پری آمپلی فایر و در رادیوها خازن الکترولیتی سر راه بلندگو زیاد نشتی دار می شود و باعث پخش شدن صدا به صورت تو دماغی می شود،که برای پیدا کردن خازن خراب می توان پخش را روشن نموده یک خازن شیمیایی برابر با خازنهای مدار انتخاب نموده و از پشت مدار به دو سر تک تک خازنها موازی نمود. چنانچه در یک حالت عیب بر طرف شد همان خازن خراب است.
در تلویزیونها بیشتر خازن صافی منبع تغذیه و خازنهای طبقه افقی (خازن بوست) و خازن واقع در مسیر تغذیه خروجی ویدیو نشتی دار می شود.

علائم نشتی دار بودن خازنها چیست؟

معمولا اگر دستگاه برای مدتی روشن باشد،خازن داغ می شود یا باد می کند یا پلاستیک قسمت پایین خازن حالت نرمی خود را از دست داده و خشک شده است.

تست خازن متغیر (واریابل و تریمر)

دو سر اهمتر را به دو پایه،دو پایه کنار هم واریابل زده،و دسته واریابل را چرخانده اگر عقربه هیچ حرکتی نشان نداد و روی بی نهایت ماند سالم است.

تست سیم پیچ

دو. سر اهمتر را که روی رنچ ضربدر یک است به دو سر سیم پیچ زده،اگر عقربه حرکت نمود و نزدیک صفر ایستاد،سیم پیچ سالم است.

تست ترانس،چوک،IF

اهمتر روی رنج ضربدر یک باشد،پایه های طرف اولیه بایستی به یکدیگر اهم کمی نشان دهد و پایه های طرف ثانویه نیز باید اهم کم نشان دهد ( در ترانس های صوتی که یکطرف چهار سر وجود دارد،بایستی دو به دو بهم راه دهد)

تست دیودها

در هنگام تست دیودها،اهمتر روی رنج ضربدر یک قرار دهید و به دو سر دیود زده اگر دیود سالم باشد باید از یک طرف عقربه اهمتر حرکت نموده و اهمی کم نشان دهد و از طرف دیگر عقربه اهمتر حرکت نکند.

تشخیص جنس دیود ها

در هنگام تست دیود،از طرفی که عقربه حرکت می کند،چنانچه تا ۳۰ اهم دیود شد.جنس آن ژرمانیوم بوده و اگر بیشتر شد جنس آن سیلیکون می باشد.

تشخیص جنس دیودها با ولتاژگیری

اگر دو سر ولتمتر به دو سر دیود زده شود (مدار روشن)، اگر حدود ۰٫۲ ولت دیده شد جنس آن ژرمانیوم و اگر حدود ۰٫۶ ولت شد سیلیکون است.

تشخیص آند و کاتد دیود

اگر اهمتر نوع ژاپنی بود (مثل اکثر اهمترهای موجود در بازار)، دو سر امتر را از طرفی به پایه های دیود وصل می کنیم که عقربه حرکت نموده و اهمی نشان دهد،فیش سیاه به هر پایه وصل است آند و فیش قرمز به هر پایه وصل باشد کاتد است.

تست دیود ۳ سر

اهمتر روی رنج ضربدر یک باشد پایه وسط به دو پایه دیگر از یک طرف اهمی نشان دهد و از یک طرف عقربه هیچ حرکت نکند.

تست دیود چهار سر (پل دیود)

پایه های متناوب با پایه های مثبت (+) یا منفی (-) یایستی از یک طرف اهمی نشان دهد و از طرف دیگر عقربه هیچ حرکتی نکند.

تست ترسیتور و تریاک

چون بعضی از تریستورها و تریاکها برای تحریک گیت جریان زیادی را لازم دارند بنابراین همیشه با اهمتر نمی توان همه تریستورها و ترایاکها را تست نمود و به روش زیر بهتر است:

یک باطری ۹ ولتی انتخاب نموده، ولتاژ مثبت را به آند زده و ولتاژ منفی را به یک لامپ کوچک ۳ ولتی داده و سر دیگر لامپ را به کاتد وصل نمایید،در اینحالت باید لامپ خاموش باشد.
سپس پایه گیت را به کمک سیمی یک لحظه به آند وصل می کنیم،لامپ باید روشن شود،اگر گیت منفی باشد گیت را به کاتد وصل می کنیم.
سپس سیمی که گیت را به آند اتصال داده جدا می کنیم که لامپ همچنان باید روشن بماند.

نکته: در تریستورها و ترایاکهایی که گیت آنها نیاز به جریان کمی برای تحریک دارد، فیش قرمز را به کاتد و سیاه را به آند زده، عقربه اهمتر که روی رنج ضربدر یک است نباید حرکتی کند سپس آند را به گیت اتصال داده و بر می داریم عقربه باید اهم نشان دهد و همانجا بماند که در اینصورت سالم است.

تست آی سی

تست آی سی با اهمتر “دقیقا” تست نمی شود، ولی چند روش تجربی وجود دارد، یک روش این است که آن پایه از آی سی که بیشترین ولتاژ به آن می رسد (پایه تغذیه) به آن پایه از آی سی که به شاسی می رود ( یا به بدنه فلزی آی سی) از دو طرف هیچ اهمی نباید نشان دهد.

تست لامپهای الکترونی

اولا بایستی روی بدنه شیشه ای لامپ از داخل گرد سیاه و یا سفید نگرفته باشد و ثانیا دو پایه فیلامان به همدیگر راه دهد (اهمی نشان دهد) که دو پایه فیلامان در لامپ ۷ پایه، پایه های ۳ و۴ ، در لامپ ۸ پایه، پایه های ۱ و۸ ، در لامپ ۹ پایه، پایه های ۴و۵ ، در لامپ ۱۰ پایه، پایه های ۵و۶ و در لامپ ۱۲ پایه، پایه های ۱و۱۲(یا ۱و۶) می باشد.

در اینجا مبحث تست قطعات الکترونیک خارج ازمدار هم به پایان رسید. امیدواریم که مورد استفاده و رضایت کاربران گرامی قرار گرفته باشد. البته تست قطعات الکترونیک با روش ها و دستگاههای دیگری هم انجام می شود که اگر عمری باقی بود انشاالله به آنها نیز خواهیم پرداخت.

موفق و پیروز باشید…

انتشار : ۲۶ مرداد ۱۳۹۶

تست قطعات الکترونیکی روی مدار به وسیله اهمتر آنالوگ (عقربه ای)

تست قطعات الکترونیکی روی مدار به وسیله اهمتر آنالوگ

تست قطعات الکترونیکی همواره ضروری ترین مبحث در تعمیرات مدارهای الکترونیکی است. اگر شما با نحوه تست قطعات الکترونیکی آشنایی داشته باشید، به راحتی می توانید بیشتر دستگاههای الکترونیکی اطرافتان را تعمیر کنید.

اما تست قطعات الکترونیکی روشهای مختلفی دارد که برخی راحت و سردستی و برخی پیچیده و نیازمند تجربه و داشتن اطلاعات کافی در مورد آن قطعه است.

در این پست ما به نحوه تست قطعات الکترونیکی پرکاربرد روی مدار به وسیله اهمتر آنالوگ یا همان عقربه ای خواهیم پرداخت.

انشاالله در آینده نزدیک نحوه تست قطعات خارج از مدار را نیز بررسی خواهیم نمود.

با ما همراه باشید…

تست فیوز روی مدار

دو سر اهمتر را که روی رنج ضربدر یک است به دو سر فیوز می زنیم اگر صفر نشان داده سالم است. (بهتر است فیوز در خارج مدار تست شود.)

تست مقاومت روی مدار

در حالیکه دستگاه خاموش است، دو سر اهمتر را به دو سر مقاومت می زنیم. چنانچه مقدار دیده شده با رنگ مقاومت مطابقت داشت مقاومت سالم است؛ ولی تست مقاومت به وسیله اهمتر روی مدار دقیق نیست، و باید حداقل یک پایه آن از مدار خارج شود.

می توان اهمتر را روی قسمت ولتاژ مستقیم قرار داد و یک فیش را به شاسی و فیش دیگر را به دو طرف مقاومت وصل نمود،چنانچه یک طرف ولتاژ دیده شد و طرف دیگر ولتاژ نبود، احتمالا مقاومت سوخته است. (البته ممکن است مقاومتی پر اهم باشد و یا مقاومتی باشد که یک سرش به شاسی رفته باشد؛ که در این صورت، یکسر مقاومت ولتاژ دارد و سر دیگر ولتاژ نیست.)

تست خازن روی مدار

به منظور تست خازن با اهمتر، حداقل باید یک پایه خازن را خارج کرده، و دو سر اهمتر را به دو سر خازن وصل نمود. به طور کلی در مورد خازنهای الکترولیتی عقربه اهمتر باید رفت و برگشت کند و در بقیه خازنها در صورت سالمی عقربه اصلا نباید حرکت کند.

تست خازن متغیر (واریابل) روی مدار

خازن واریابل روی مدار تست نمی شود؛ و بایستی پایه های آنرا در لحیم آزاد نمود و اهمتر را به دو پایه آن وصل نمود اگر عقربه حرکت نکند سالم است.

معمولا به این روش نمی شود واریابل را دقیق تست نمود؛ و از روی عیبهای دستگاه (به عنوان مثال رادیو) می توان به خرابی واریابل پی برد.

مثلا برخی از نشانه های خرابی خازن واریابل در رادیو به شرح زیر می باشد:

رادیو در هنگام چرخاندن واریابل سوت می کشد.
خش خش ایجاد می کند.
در قسمتی از صفحه ،ایستگاهی را نمی گیرد و یا ایستگاهها را مخلوط می کند.
فقط یک ایستگاه را می گیرد.

تست خازن متغیر (واریابل) به طریقه ولتاژ گیری

اگر ولتاژ بیس ترانزیستور مخلوط کننده با تغییر خازن واریابل، تغییر نمود، واریابل سالم است.

تست سیم پیچ روی مدار

دو سر اهمتر را که روی رنج ضربدر یک است به دو سر سیم پیچ می زنیم؛ اگر حدود صفر اهم دیده شد سیم پیچ سالم است.

بهتر است یک پایه سیم پیچ از مدار خارج شود.

تست IF ، بوبین ، چوک و ترانس روی مدار

قبل از انجام تست توجه کنید که: اهمتر روی ضربدر یک و دستگاه خاموش باشد؛ سپس شروع به تست کنید.

همچنین بخوانید: نمایشگرهای LCD - بررسی اجمالی نمایشگرهای LCD

در ترانس و IF پایه های طرف اولیه و ثانویه نبایدبه هم اتصالی داشته باشند.

در تمام موارد، هیچ کدام از پایه های سیم پیچها نبایستی با بدنه و هسته اتصال کوتاه نشان دهند.

تست دیود روی مدار

اهمتر را روی رنج ضربدر یک قرار داده و از دو طرف به دو سر دیود می زنیم اگر اهم دیده شده از دو طرف برابر بود (یعنی از دو طرف عقربه حرکت نکرد،یا از دو طرف مساوی حرکت کرد) دیود سوخته؛ و اگر اهم دیده شده از یک طرف بیشتر و از طرف دیگر کمتر بود دیود سالم است.

تست تریستور روی مدار

ولتاژ بین آند و کاتد حدود یک ولت و ولتاژ بین گیت و کاتد باید حدود ۰٫۷ ولت باشد.

تست ترانزیستور روی مدار

اهمتر روی رنج ضربدر یک باشد و دستگاه خاموش

پایه بیس با امیتر و پایه بیس با کلکتور مانند دو دیود در نظر گرفته می شود و همانطوریکه در مورد تست دیود در روی مدار گفته شد، عمل می شود.

یعنی مقدار اهم بیس با دو پایه امیتر کلکتور از دو طرف اگر برابر باشد ترانزیستور خراب است؛ و اگر پایه بیس با دو پایه امیتر و کلکتور از یک طرف اهمی نشان نداد سالم است.

اگر پایه بیس با دو پایه امیتر و کلکتور از یک طرف اهم بیشتر و از یک طرف اهم کمتر نشان داد باز هم ترانزیستور سالم است.

نکته!

در مورد ترانزیستور نوع FET ، پایه گیت (G) به جای پایه بیس و درین به جای کلکتور و سورس به جای امیتر در نظر گرفته شود و در مورد ترانزیستور نوع UJT ، پایه امیتر در حکم پایه بیس و B2 به جای کلکتور و B1 به جای امیتر در نظر گرفته شود.

همچنین بخوانید: عیب یابی در برق – آموزش نحوه عیب یابی و تعمیر مدارهای الکتریکی

تست آی سی روی مدار

آن پایه ای که بیشترین ولتاژ را دارد در لحیم آزاد می کنیم.
اهمتر روی رنج ضربدر یک باشد.
یک سر اهمتر را به پایه زده و سر دیگر اهمتر را به بدنه فلزی آی سی و یا به آن پایه که به شاسی رفته می زنیم.
چنانچه صفر دیده شد آی سی از داخل اتصالی نموده است.
البته آی سی به نوعهای دیگر نیز خراب می شود که با اهمتر مشخص نمی شود و باید ولتاژگیری نمود.

موفق و پیروز باشید…

انتشار : ۲۶ مرداد ۱۳۹۶

آموزش تعمیر لامپ کم مصرف – آموزش های مفید در مورد تعمیر و نگهداری

آموزش تعمیر لامپ کم مصرف – آموزش های مفید در مورد تعمیر و نگهداری

در این مقاله از سری مقاله های تخصصی قصد داریم به آموزش تعمیر لامپ کم مصرف و طرز استفاده و نگهداری از آن بپرداریم.

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که یک لامپ کم مصرف را که خریده اید و پس از مدتی استفاده از کار افتاده باشد.

عوامل متعددی باعث سوختن و از کار افتادگی لامپ های کم مصرف می شود که در زیر به آنها اشاره می گردد:

جنس نامرغوب لامپ و قطعات استفاده شده در آن
طراحی بد
استفاده نامناسب (مثل زیاد روشن و خاموش کردن لامپ)
مکان نامناسب (مثل مکانهای بسیار گرم، مرطوب و در معرض نفوذ آب)
نوسانات ولتاژ
و عواملی از این قبیل…

با توجه به عوامل ذکر شده می توان نتیجه گرفت:

اولاً باید در خرید لامپ دقت شود که از برندهای معتبر و با ضمانت خریداری شود.
ثانیاً با استفاده درست و نصب لامپ در مکان مناسب می توان تا حد زیادی به عمر آن افزود.

به هر حال لامپ های کم مصرف هم مثل دیگر وسایل الکترونیکی پس از مدتی معیوب می شوند؛ که بعضی از آنها غیر قابل استفاده و بعضی قابل تعمیر و استفاده مجدد هستند.

در آموزش تعمیر لامپ کم مصرف نکاتی وجود دارد که در ادامه به بیان آنها خواهیم پرداخت.

آموزش تعمیر لامپ کم مصرف

قبل از اینکه به آموزش تعمیر لامپ کم مصرف بپردازیم این نکته را در نظر داشته باشید که:

پیش از شروع به تعمیر لامپ کم مصرف حتماً خازن های مدار آن را دشارژ کنید تا در هنگام تعمیر دچار برق گرفتگی نشوید.

خرابی لامپ های کم مصرف به دو بخش زیر مربوط می شود:

خرابی های مربوط به تیوب (قسمت شیشه ای لامپ که با گاز فلورسنت پر شده و فیلامان لامپ درون آن قرار دارد.)
خرابی های مربوط به بالاست (برد الکترونیکی که انرژی لازم برای روشن شدن لامپ را تأمین می کند.)

خرابی های مربوط به تیوب

تیوب لامپ های کم مصرف شامل خرابی های متفاوتی می شود. بعضی از این خرابی ها از ابتدا در تیوب بوده و برخی دیگر به علت استفاده در زمان پیش می آید.

بعضی از تیوب های لامپ های کم مصرف دارای فشار گاز بیشتری نسبت به تیوب های دیگر هستند. این مشکل به هیچ عنوان قابل اندازه گیری نیست و بعد از نسب بالاست بر روی تیوب و از بین رفتن بالاست مشخص خواهد شد.

این نوع تیوب ها از ابتدا مشکل دارند و متأسفانه این مشکل قابل تشخیص نمی باشد؛ اما برخی از خرابی های لامپ های کم مصرف که مربوط به تیوب لامپ می باشد، بعد از مدت طولانی رخ خواهد داد.

در این نوع خرابی ها، تعمیر لامپ کم مصرف ممکن نیست؛ زیرا به احتمال زیاد فیلامان های تیوب از بین رفته و یا گاز داخل لامپ قدرت یونیزه شدن خود را از دست داده است.

در کل خرابی های مربوط به تیوب قابل رفع نمی باشد و فقط یک کارشناس می تواند تشخیص دهد که آیا خرابی لامپ مربوط به تیوب است یا مربوط به بالاست!؛ زیرا در بیشتر موارد تیوب معیوب، بالاست را هم معیوب می کند.

البته سازندگان تیوب ها می توانند در کمترین زمان مشکلات تیوب ها را بر طرف کنند؛ اما تیوب مشکل دار را دیگر نمی توان استفاده مجددکرد. در حالیکه بالاست های مشکل دار را می توان حد زیادی تعمیر نمود.

خرابی های مربوط به بالاست

خرابی های مربوط به بالاست را می توان راحت تر برطرف نمود.

برخی از خرابی های بالاست مربوط به طراحی بالاست می باشد. به این معنی که طراح در محاسبات خود دچار اشتباه شده و مقادیر اشتباهی را برای قطعات انتخاب کرده است.

برای مثال اگر مقدار خازن احتراق اشتباه انتخاب شود، فرکانس رزونانس تغییر کرده و در صورت نزدیک شدن این فرکانس به فرکانس کاری مدار، امکان سوختن بالاست بسیار زیاد می شود. همچنین انتخاب نادرست بقیه قطعات مدار هم می تواند چنین مشکلی را ایجاد نماید.

یکی از خرابی های معمول در لامپ های کم مصرف که برای مصرف کننده گان هم گول زننده است، رعایت نکردن نسبت “جریان لامپ به جریان فیلامان” توسط طراح می باشد.

همانطور که قبلا هم شرح داده شد، اگر جریان زیادی از فیلامان ها عبور کند، الکترون بیشتری آزاد می شود؛ و در نتیجه لامپ بسیار درخشان تر به نظر می رسد؛ در حالی که این کار باعث از بین رفتن سریع تر فیلامان ها شده و طول عمر لامپ را به شدت کاهش خواهد داد.

همچنین این عمل باعث داغ شدن بیش از حد فیلامان ها و داغ شدن شیشه نزدیک به آنها می شود؛ که موجب ذوب شدن پلاستیک نگه دارنده تیوب به مرور زمان می گردد؛ که این امر ممکن است باعث آتش گرفتن لامپ هم بشود.

در این حالت هم تعمیر لامپ کم مصرف غیر ممکن خواهد بود.

مشکلات غیر فابل اجتناب

گاهی مشکلاتی باعث سوختن لامپ های کم مصرف می شوند که غیر قابل اجتناب می باشند. و با وجود چک شدن دقیق لامپ ها باز هم این مشکلات پیش می آیند. برای مثال لحیم سردی پایه های ترانزیستور ها، که باعث می شود بعد از مدتی کارکرد، ترانزیستور مربوط به صورت ناقص در مدار قرار گرفته و باعث سوختن بالاست گردد. در این حالت، لامپ قابل تعمیر خواهد بود؛ ولی در برخی موارد تعمیرکار برای تعمیر لامپ کم مصرف مجبوربه تعویض تمام قطعات لامپ می شود که مقرون به صرفه نخواهد بود.

مشکل لحیم سردی یا قلع خشکه در لامپ های کم مصرف زیاد پیش می آید و منحصر به ترانزیستورها نمی شود. حل این مشکل قبل از تولید لامپ بسیار بهتر است؛ ولی در هر حال با بررسی دقیق بالاست هم نمی توان از به وجود آمدن این مشکل جلوگیری کرد.

اصولا ترانزیستورها و مقاومت های بیس و امیتر در بالاست ها بیشتر آسیب می بینند؛ چون ترانزیستورها اغلب در صورت اضافه جریان می سوزند که باعث از بین رفتن مقاومت های امیتر و بیس خواهند شد.

در موارد خاص، چوک و خازن های سرامیکی آسیب می بینند؛ همچنین در موارد بسیار نادر، دیاک و خازن الکترولیت دچار آسیب می شوند.

دیودهای یکسو ساز ورودی هم در مواقع اضافه جریان خواهند سوخت؛ به همین علت در برخی موارد باید تقریبا تمامی قطعات یک بالاست تعویض شود.

استفاده نادرست

همانطور که اشاره شد، در بسیاری از موارد، استفاده نادرست لامپ کم مصرف باعث سوختن آن می شود. در این حالت، بالاست لامپ کم مصرف بیشتر خواهد سوخت زیرا رطوبت و گرما روی بالاست تأثیر زیادی خواهد گذاشت. در کل برای تعمیر بالاست ابتدا باید قطعات را چک نمود و سپس تصمیم گیری نمود.

آموزش تعمیر لامپ کم مصرف – مراحل تعمیر

برای تعمیر لامپ کم مصرف باید مراحل زیر را انجام دهید:

تست فیلامان های تیوب لامپ

فیلامان همان سیم پیچ درون قسمت شیشه ای لامپ است که از جنس تنگستن ساخته می شود.

برای تست فیلامان، توسط اهم متر مقاومت دو سر سیم پیچ را اندازه گیری کنید. مقاومت این سیم پیچ در حالت عادی (سالم) در حدود 2.2 اهم است.

در صورت مشاهده اتصال کوتاه و یا اتصال باز، فیلامان سوخته است و لامپ غیر قابل تعمیر می باشد.

روش دیگری هم برای تست فیلامان وجود دارد که توصیه نمی شود.

در این روش یک ولتاژ 12 ولت با جریان بالا را به دوسر فیلامان وصل می کنیم.

در این حالت یک نور کم رنگ زرد رنگ خواهیم دید که نشانه سالم بودن فیلامان است؛ در غیر این صورت فیلامان سوخته است.

توجه داشته باشید که در روی لامپ ها برای اتصال کیت با لامپ فلورسنت چهار عدد پین قرار داده شده است. همیشه هر پین را به پایه خودش در روی کیت متصل کنید. معمولاً این پین ها شماره گذاری شده اند.

تست ترانس چاپر

ترانس چاپر در حالت عادی (سالم ) به صورت اتصال کوتاه می باشد.

تست دیودهای تغذیه

اگر در دو مرحله قبل مشکلی وجود نداشت دیودهای تغذیه لامپ را تست کنید. این دیودها وظیفه یکسو سازی برق ورودی را به عهده دارند.

تست فیوز

فیوز مدار را تست کنید. معمولاً در انواع بی کیفیت لامپ های کم مصرف فیوز وجود ندارد؛ اما در صورت وجود باید بدانید که هر فیوزی در حالت عادی اتصال کوتاه است. در غیر این صورت فیوز سوخته است و باید با فیوزی با همان مشخصات تعویض شود.

تست ترانزیستورها

ترانزیستورهای قدرت را تست کنید. این ترانزیستورها، ترانزیستورهایی با ولتاژ بالا هستند که توانایی تحمل جریان زیادی نیز دارند. این ترانزیستورها به ترتیب از 13001 تا 13009 شماره گذاری می شوند؛ که توان آنها با توجه به شماره آخر درج شده روی آنها یعنی 1 تا 9 زیاد تر می شود. به طوری که ترانزیستور 13009 تحمل بیشترین جریان را در این بین دارد.

برای دیدن مشخصات هر یک از ترانزیستورها به دیتاشیت آنها مراجعه نمایید.

تست مقاومت ها

مقاومت های بیس کلکتور و بیس امیتر ترانزیستورهای قدرت را تست کنید. این مقاومتها اهم کمی دارند و در صورتی که بسوزند به صورت اتصال باز خواهند بود.

تست دیود بیس امیتر

دیود های بیس و امیتر ترانزیستورهای قدرت را تست کنید. نکته مهم در مورد این دیودها این است که: به دلیل اینکه این دیودها با مقاومت سری شده اند، در بایاس موافق و مخالف از خود مقاومت نشان می دهند. به همین دلیل باید حتماً خارج از مدار تست شوند.

تست خازن صافی

خازن صافی را تست کنید. این خازن معمولاً بزرگترین قطعه مدار بالاست است. خازن صافی معمولاً ظرفیتی در حدود 6.8 تا 10 میکروفاراد دارد و ولتاژ آن 400 ولت است. برای تست خازن صافی احتیاج به خازن سنج دارید. این قابلیت در بعضی از مولتی مترهای دیجیتال موجود می باشد.

تست بقیه خازن ها

خازن های دیگر مدار را تست کنید. در تست خازن با اهم متر باید مقدار بی نهایت یا اتصال باز نشان داده شود.

تست دیاک

دیاک موجود در مدار را تست کنید. برای تست دیاک، مولتی متر را در حالت تست دیود قرار می دهیم و سیم های آن را از دوطرف به دو سر دیاک متصل می نماییم. اگر در هر دو حالت اتصال باز نشان داد دیاک سالم است.

نکته مهم در تعمیر لامپ کم مصرف

نکته مهم و قابل توجه در تعمیر لامپ کم مصرف و یا هر مدار الکترونیکی دیگری این است که:

ممکن است چند عیب به طور همزمان در مدار رخ داده باشد و معمولاً این عیبها وابسته به یکدیگرند. مثلاً سوختن ترانزیستور مدار به احتمال زیاد دیودها، فیوز و مقاومتها را خواهد سوزاند. پس در تعمیر لامپ کم مصرف دقت داشته باشید که تمام مراحل ذکر شده را انجام دهید تا بتوانید عیب مدار را بیابید.

سخن آخر اینکه اگر با انجام مراحل بالا موفق به تعمیر لامپ کم مصرف نشدید، آن را دور نیندازید!؛ زیرا ممکن است قطعات آن به درد یک لامپ دیگر بخورد.

آموزش تعمیر لامپ کم مصرف – جدول نرخ تعمیرات

اگر شما قصد انجام تعمیر لامپ کم مصرف به صورت حرفه ای را دارید شاید این نرخ ها هم به دردتان بخورد:

دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۲۰۰ وات ۳۵،۰۰۰ تومان
دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۱۵۰ وات ۲۵،۰۰۰ تومان
دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۱۰۵ وات ۲۰،۰۰۰ تومان
دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۹۰ وات ۱۵،۰۰۰ تومان
دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۷۰ وات ۱۰،۰۰۰ تومان
دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۶۰ وات ۹۰۰۰ تومان
دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۵۰ وات ۷۰۰۰ تومان
دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۴۰ وات ۵۰۰۰ تومان
دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۳۲ وات ۴۰۰۰ تومان
دستمزد تعمیر لامپ کم مصرف ۲۵ وات ۳۰۰۰ تومان

امیدواریم که این آموزش تعمیر لامپ کم مصرف بتواند راهگشای شما در انجام تعمیرات این وسیله پر استفاده باشد.

موفق و پیروز باشید…

انتشار : ۲۶ مرداد ۱۳۹۶

شارژر تلفن همراه – نکاتی مهم و کاربردی در مورد خرید و استفاده

نکاتی مهم و کاربردی در مورد خرید شارژر تلفن همراه

در این پست نکاتی مفید و کاربردی و البته بسیار مهم را در مورد نحوه خرید و استفاده از شارژر تلفن همراه به شما آموزش خواهیم داد.

با ما همراه باشید…

بدون شک می دانید، شارژرهایی که همراه با خود گوشی های تلفن همراه ارائه می شود، سازگارترین شارژر برای آنها هستند.

البته این بدان معنا نیست که شارژر هایی که با برندهای متفرقه در بازار هستند لزوماً به گوشی آسیب خواهند رساند؛ اما شارژرهای ارزان قیمت و بی کیفیت قطعاً در بلند مدت به باتری و مدارهای داخلی تلفن همراه آسیب جدی می زنند.

خصوصیات شارژرها

هر شارژر دارای مؤلفه هایی شامل موارد زیر می باشد که می بایست تولید کنندگان به هریک از آنها توجه ویژه ای داشته باشند:

ولتاژ خروجی
جریان خروجی
شکل موج خروجی
محافظت در مقابل اضافه بار و اتصال کوتاه
میزان رگوله سازی
بازده توان
و مواردی از این قبیل

معمولا فقط دو پارامتر اول یعنی مقدار ولتاژ خروجی و جریان خروجی رو شارژرها نوشته می شود و سایر پارامترهای تخصصی درج نمی گردد.

در شارژرهای اصلی استاندارد بودن پارامترهای تخصصی به خوبی رعایت شده است.

در اینجا قصد نداریم در مورد این پارامترها توضیح دهیم و به مباحث تخصصی بپردازیم. اطلاع از صحت استاندارد بودن این پارامترها نیاز به تجهیزات گران قیمت آزمایشگاهی دارد.

از طرفی تولید کنندگان تلفن همراه نیز هرگز به خود اجازه نمی دهند شارژری تولید کنند که به محصولاتشان آسیب وارد کند.

بنابراین تنها راه اطمینان از عملکرد این پارامترها تکیه بر شارژهای اصلی از برندهای معتبر است.

دو پارامتر اصلی که هنگام خرید شارژر می بایست به آن توجه کنید ولتاژ و جریان خروجی می باشد؛ که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

ولتاژ خروجی

امروزه اکثر وسایل الکترونیکی و گجت ها با ولتاژ استاندارد 5 ولت کار می کنند.

قبل از استفاده از هر شارژری یکسان بودن این پارامتر در شارژر و وسیله مورد نظر را چک کنید؛ زیرا در صورت عدم یکسان بودن این مقادیر ممکن است خسارت جدی به وسیله شما وارد شود.

جریان خروجی

این پارامتر معمولاً بر حسب میلی آمپر یا آمپر بیان می شود.

بهتر است جریان دهی شارژری را که خریداری می کنید با جریان دهی شارژر اصلی تلفن همراهتان یکی باشد.

شارژهای با جریان دهی پایین ممکن است در هنگام شارژ دچار افت ولتاژ در خروجی شوند و شارژ مطلوبی برایتان فراهم نکنند؛ و در نتیجه نیاز به زمان طولانی تری برای شارژ خواهید داشت.

در مورد شارژرهای با جریان خروجی بالاتر که معمولاً گران تر هم هستند، نمی توان گفت به گوشی شما آسیب جدی وارد می کنند؛ چون قطعاً در مدارات داخل تلفن همراه، مدارهای کنترل جریان وجود دارد.

در اصل این تلفن همراه شماست که تعیین می کند که حداکثر به چه مقدار جریان برای شارژ نیاز دارد؛ اما توصیه می شود از همان میزان جریان دهی که در شارژ تلفن همراهتان درج شده است استفاده کنید.

در شکل زیر به پارامترهای درج شده بر روی شارژر توجه نمایید:

مراقب شارژرهای تقلبی باشید!

متأسفانه در بازار شارژرهای تقلبی هم به وفور یافت می شوند. این شارژرها قیمت ارزانتری نسبت به شارژرهای مرغوب دارند و معمولاً در بیشتر موارد مقدار جریان دهی آنها با مقداری که روی بدنه آنها درج شده متفاوت است.

بنابراین در هنگالم خرید شارژر تلفن همراه سعی کنید شارژر های اصل را از فروشگاه های رسمی و یا وبسایت رسمی برند سازنده ی گوشی خریداری کنید.

این موضوع بخصوص برای برای دارندگان گوشی های برند آیفون بسیار اهمیت دارد!؛ چرا که باتری آیفون به سختی تعویض می شود.

برخی از برندهای مرغوب مثل Belkin برای گوشی های آیفون شارژر تولید می کنند؛ که معمولاً مورد تأیید اپل هستند؛ و هرگز به باتری آیفون آسیب نمی رسانند.

پس توجه داشته باشید که با خرید یک شارژر تفن همراه ارزان خسارت سنگین تری به گوشی خود وارد نکنید.

در ادامه می توانید فیلم کوتاه زیر را در مورد تفاوت های شارژر اصلی و تقلبی گوشی سامسونگ مشاهده نمایید:

کابل شارژر

نکته ای که شاید کسی به آن توجه نداشته باشد کابل شارژر است!

میزان مقاومت فیزیکی کابل اگر کم باشد به مرور زمان قطع شده یا موجب اتصال قطب های مثبت و منفی به یکدیگر می شود (اتصال کوتاه).

در این صورت اگر آن را به گوشی نیز اتصال دهید ممکن است موجب منجر به خراب شدن گوشیتان شود.

به هیچ از وجه از کابل های افزایش طول برای بلند کردن سیم شارژر استفاده نکنید؛ چون این کابل ها موجب افت ولتاژ و در نهایت عدم شارژ مطلوب خواهند شد.

در پایان امیدوارم از نکات گفته شده در مورد خرید شارژر تلفن همراه استفاده لازم را برده باشید.

انتشار : ۲۶ مرداد ۱۳۹۶

عیب یابی مدارهای الکترونیکی – روشها و اصول اولیه عیب یابی

در این مقاله یک جمع بندی از تکنیک های روشها و اصول اولیه عیب یابی مدارهای الکترونیکی را ارائه خواهیم داد.

بدون توجه به این که درباره چه مداری صحبت می کنیم، یک روش منطقی برای پیدا کردن و تصحیح یک ایراد برای مثال در هر ابزار یا سیستمی وجود دارد و باید بدانید که آن وسیله چگونه را مورد بررسی قرار دهید تا بفهمید که هر مدار به طور عادی چگونه کار می کند.

اگر ابزار نظامی، صنعتی و یا پزشکی است، یک کاتالوگ آموزشی وجود دارد که همه نوع اطلاعاتی را به شما می دهد (تئوری عملکرد، مراحل کار و آزمایش، عملیات تنظیم، لیست بخش ها، دیاگرام موقعیت و غیره).

در بعضی از سیستم های پیچیده، چندین کاتالوگ وجود دارد (تعمیر ، نکات قبل از تعمیر، عملکرد، کاتالوگ بخش ها و غیره).

اگر وسیله از نوع ابزار الکترونیکی یا سرگرمی خانگی است، مانند: تلویزیون، مانیتور و سایر وسایل صوتی و تصویری، کاتالوگ های اطلاعاتی آن معمولا در دسترس هستند.

هر چند این کاتالوگ ها توصیف های کاملی را که در جزوه های فنی ارائه می شوند در خود ندارند، ولی اطلاعات مختصر و مفیدی را در خود جای داده اند (نمودار شماتیک، عملیات آزمایش و تنظیم، شکل موج ها، ولتاژها و اطلاعات مقاومتی و غیره) که برای این نوع وسیله ها کافی و دقیق است.

بدون توجه به این که چه اطلاعاتی در دسترس است، قبل از اقدام به تعمیر دستگاه، اطلاعات را به طور کامل مطالعه کنید.

در موارد نادر، اطلاعاتی برای خواندن وجود ندارد؛ اگر تاکنون تحت این شرایط دستگاهی را تعمیر کرده باشید، این مقاله و تشریحات آن بسیار برایتان مناسب است.

آشنایی با کنترلها و تنظیمات

برای عیب یابی مدارهای الکترونیکی ، شما باید کار تمام کنترل ها و تنظیم ها و طرز کار آنها را بدانید.

اغلب موارد که عیب ها خیلی بد به نظر می رسند، اشکال کار به کاربر باز می گردد؛ همچنین وقتی که از عمر دستگاه خیلی می گذرد، ممکن است بعضی تنظیم ها خارج شوند.

در هر صورت برای یک تعمیر خوب باید بتوانید با دستگاه کار کنید.

در ابزارهای ساده الکتریکی، مراحل کاری واضح و استاندارد شده هستند؛ مانند مراحل کاری دستگاه های تلویزیون. هر چند اگر از این کار ناامید شوید، سعی کنید کاتالوگ کاربر (User Manual) دستگاه را بگیرید که معمولا عملکرد و پیش تذکرات ویژه ای در مورد ابزار ارائه می دهد.

استفاده از ابزارهای اندازه گیری

شما باید بدانید که چگونه از ابزارهای اندازه گیری برای انجام عملیات آزمایش و تنظیم استفاده کنید. اگر نتوانید از ابزارهای آزمایش الکترونیکی به طور مؤثری استفاده کنید، در هر تعمیری که انجام می دهید واقعاً به دردسر خواهید افتاد.

به خاطر داشته باشید که بعضی از دستگاه ها به وسیله های اندازه گیری خاص نیاز دارند، مانند جعبه های نوری، اندازه گیری های نور، جدول های تنظیم و منابع نور برای دوربین ها.

خوشبختانه اغلب عملیات عیب یابی مدارهای الکترونیکی را می توان با سه وسیله اساسی انجام داد: مولتی متر (اهم متر)، اسیلوسکوپ (که ما نام اسکوپ را برای آن استفاده می کنیم) و منابع سیگنال (مولد RF ، مولد جاروب کننده ، مولد صوتی ، مولد رنگی NTSC و غیره).

بررسی کلی دستگاه

شما باید بتوانید وسیله تعمیر شده را یک بررسی کلی نمایید؛ بدون توجه به این که تعمیر، کاری ساده یا مشکل باشد.

گاهی یک اشکال نتیجه اشکال دیگری است که اگر هر دو برطرف نشوند، عیب باقی خواهد ماند. یک مثال عمومی از این مسئله، اتصال کوتاه یا جرقه قطع و وصل شونده بین دو قطعه (مثلا بین دو پایه بر روی رابط گوشه ای از برد مدار چاپی) است؛ و فرض کنید که اتصال کوتاه، یک مقاومت را بر روی بر مدار چاپی، و یا یک برد آی سی دار کامل را بسوزاند.

برای این که یک بازنگری دقیق انجام دهید، باز هم لازم است که از دستگاه و عملیات کاری آن اطلاع داشته باشید (معمولا در جزوه فنی، کاتالوگ های اطلاعاتی یا کاتالوگ معمولی کاربر پیدا می شوند).

عموماً اگر دستگاه تمام عملیات کاری خود را به طور صحیح انجام دهد، می توانیم فرض کنیم که درست بوده و آماده استفاده است. همچنین بازنگری دستگاه بعد از تعمیر می تواند نیاز به تنظیم مجدد کنترل های دستگاه را برای ما مشخص نماید.

طرز کار با ابزارها

باید بدانید که چگونه از ابزار تعمیر استفاده کنید. اغلب کارهای تعمیرات را می توان با ابزارهای ساده انجام داد (وسایل لحیم کاری ، انبر دست ، آچار پیچ گوشتی ، سیم چین و غیره). هر چند برای دستگاه ها و مدارهای خاص مانند تعمیر بردهای مدار چاپی و برداشتن یا تعویض بردهای آی سی دار ، نیاز به تکنیک های خاصی است.

به خاطر داشته باشید که اگر دستگاه دارای تجهیزات مکانیکی مانند ویدیوها و دوربین ها است ، به ابزارهای اندازه گیری خاص نیاز است.

تحلیل اطلاعات

شما باید بتوانید به طور منطقی اطلاعات وسیله معیوب را تحلیل کنید؛ و روشی سیستماتیک و منطقی برای یافتن اشکال اعمال کنید؛ به طور خلاصه باید بتوانید خوب فکر کنید.

اطلاعاتی که باید تحلیل شود ممکن است در ساختار وسیله مثلا ظاهر شدن تصویر در تلویزیون یا نمایشی که از ابزارهای آزمایش کننده به دست می آید (اندازه گیری های ولتاژ و مقاومت یا شکل موج) باشند.

در هر صورت این تحلیل اطلاعات است که عیب یابی را منطقی و مؤثر می کند.

مراحل عیب یابی مدارهای الکترونیکی

برای عیب یابی مدارهای الکترونیکی چهار مرحله زیر را مد نظر بگیرید:

نشانه های عیب را بیابید.
عیب را به یک واحد یا برد عملیاتی ارتباط دهید.
عیب را به یک مدار (یا برد مداری) بر روی آن برد موردنظر ارتباط دهید.
عیب خاص را پیدا کنید.

در دستگاه های بسیار ساده یا در دستگاه هایی که فقط یک مدار عملیاتی دارند (مانند تلویزیون ، ویدیو و …) می توان از مرحله 2 صرف نظر کرد.

به دست آوردن نشانه های عیب

به دست آوردن نشانه ها به معنی آن است که باید بدانید وسیله در حالت عادی چه کاری انجام می دهد؛ و مهمتر از آن ، چه موقع وسیله درست کار نمی کند.

همه می دانند که یک تلویزیون چه کاری انجام می دهد؛ ولی هرکسی نمی داند که یک دستگاه چه اندازه خوب و تحت همه شرایط کار می کند و در گذشته هم کار می کرده است.

بطور مثال تمام تلویزیون ها دارای کنترل عملیاتی و تنظیم داخلی هستند تا کار خود را انجام دهند (بلندگو و لامپ تصویر) ؛

باید نشانه های طبیعی و غیر طبیعی که توسط بلندگو و لامپ تصویر ایجاد شده اند را تحلیل کنید تا به سوالات زیر پاسخ دهید:

این دستگاه چه اندازه خوب کار می کند؟
کدام قسمت دستگاه می تواند معیوب باشد که چنین نشانه هایی به وجود بیاورد؟

مرحله به دست آوردن عیب به این معنی نیست که دستگاه را با آچار و پیچ گوشتی باز کنید؛ و همچنین به معنی استفاده زیاد از وسایل اندازه گیری نیست؛ بلکه به معنی یک بررسی ظاهری و توجه به نمایش طبیعی و غیر طبیعی است.

همچنین این مرحله به معنای کار کردن با کنترل ها برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر است.

در پایان مرحله به دست آوردن عیب، قاعدتاً می دانید که چه چیزی نادرست عمل می کند و ایده ای درباره این که کدام چیز مشکل دارد، خواهید داشت.

ارتباط دادن عیب به یک واحد یا برد عملیاتی

اغلب می توان دستگاه های الکترونیکی را به واحدها یا منطقه هایی که دارای عملکرد یا هدف مشخصی هستند تقسیم کرد.

عبارت عملکرد در اینجا یک کار را در منطقه مشخصی از دستگاه نشان می دهد. برای مثال بدن انسان بر اساس عملکرد به بخش های تنفسی ، گوارش ، گردش خون ، بینایی و … تقسیم می شود.

برای پیدا کردن عیب به طور سیستماتیک و منطقی ، باید اطلاعاتی درباره واحدهای عملیاتی وسیله داشته باشید و باید تمام نشانه هایی را که قبلا به دست آورده اید به هم ربط دهید؛ بنابراین اولین نکته در ارتباط دادن عیب به یک واحد عملیاتی ، حدس زدن این است که کدام بخش می تواند نشانه های دیده شده را به وجود آورد.

به عنوان مثالی کلاسیک و خیلی ساده: اگر هم صدا و هم تصویر در یک دستگاه تلویزیون ضعیف است ، عیب می تواند در بخش های HF ، IF و یا در ریزپردازنده ای که انتخاب باند و تنظیم RF را انجام می دهد باشد؛ زیرا این بخش ها در بازسازی صدا و تصویر مشترک هستند.

از طرف دیگر اگر تصویر خوب است ولی صدا ضعیف می باشد ، عیب احتمالا در بخش های صوتی که بعد از IF قرار دارند می باشد؛ زیرا این بخش ها فقط صوت را تولید می کنند.

استفاده از نقشه ها

عیب یابی مدارهای الکترونیکی شامل استفاده زیاد از نقشه ها می شود. چنین نقشه هایی می توانند یک نقشه عملیاتی و نقشه های شماتیک باشند.

نقشه های سیم بندی عملی که چیزی متداول در جزوه تعمیر وسایل هستند ، احتمالا در دستگاه های امروزی موجود می باشند ، هرچند بعضی کاتالوگ ها دارای نقشه های سیم بندی چاپی نمی باشند (در بردهایی که اجزا به طور منفرد قابل تعویض نیستند).

نقشه بلوکی، ارتباط عملیاتی بین تمامی بخش ها یا واحدهای اصلی دستگاه را نشان می دهد؛ بنابراین نقشه بلوکی به هنگام ارتباط دادن عیب به یک واحد یا بخش عملیاتی ، منطقی ترین انتخاب اطلاعات است، و متأسفانه همه کاتالوگ های تعمیر دارای یک نقشه بلوکی نیستند (یا نقشه بلوکی جزییات ناچیزی را نشان می دهد) و ممکن است که لازم باشد که فقط از نقشه های شماتیک استفاده کنید.

نقشه های شماتیک گسترده ارتباط عملیاتی تمام بخش های دستگاه را نشان می دهند. چنین بخش هایی شامل ترانزیستور ، آی سی ها ، ترانسفورمرها ، خازن ها ، مقاومت ها ، دیودها و … می شوند.

به طور کلی نقشه های شماتیک اطلاعات زیادی را به ما می دهند که به هنگام مرحله عیب یابی دارای بیشترین ارزش است.

یک نقشه بلوکی به شما اجازه می دهد که از یک روش عیب یابی که روش قسمتی (یا ورودی خوب/خروجی بد) نامیده می شود استفاده کنید.

اگر نقشه بلوکی دارای نقاط اصلی آزمایش نیز هست (احتمالا با ولتاژ ها و یا شکل موج های اسکوپ) ، به شما اجازه می دهد از ابزارهای آزمایشی برای نزدیک شدن به علت عیب استفاده نمایید؛ هر چند ابزارهای آزمایش بیشتر در طی عملیات جداسازی مورد استفاده قرار می گیرند.

انحصار عیب به یک مدار

بعد از این که عیب به یک محدوده کاری ارتباط پیدا کرد، گام بعدی ربط دادن عیب به یک مدار در محدوده معیوب است. در این محدوده بر روی مدارهایی متمرکز شوید که می توانند باعث ایراد شوند و از سایر مدارها صرف نظر کنید.

مرحله انحصار عیب شامل استفاده از ابزارهای آزمایش برای تعقیب سیگنال و جایگزینی سیگنال در مناطق مشکوک می شود.

روش ها یا ابزارهای رفع عیب بعد از یافتن عیب و بررسی آن مورد استفاده قرار می گیرند؛ به همین دلیل شما هنوز هم نباید در این مرحله با هویه و پیچ گوشتی به سراغ مدار بروید.

در عوض باید سعی کنید که عیب را به یک مدار معیوب یا مانند آن ربط دهید و بعد از این که عیب پیدا شد، می توان آن را تعمیر کرد.

یافتن عیب خاص

هرچند که این مرحله عیب یابی منحصر به پیدا کردن عیب خاص می شود، اما می تواند شامل یک تحلیل یا بازنگری نهایی همه مراحل و استفاده از روش های عیب یابی مدارهای الکترونیکی برای رفع عیب باشد.

این تحلیل نهایی به شما اجازه می دهد که بفهمید آیا بد کار کردن قسمت های دیگر، این قسمت را تحت تأثیر قرار داده است یا خود همین قسمت علت واقعی عیب است.

جستجو با استفاده از حس ها ، مانند: دیدن ، بوییدن ، شنیدن و لمس کردن در یافتن عیب بسیار مؤثر است.

این جستجو معمولا در ابتدا انجام می شود تا سریع تر منجر به یافتن بخش های معیوب شود (این کار اغلب با عنوان کاوش نظری معرفی می شود ، هر چند که شامل همه حس ها می شود).

سایر چیزهایی که باید در طی کاوش نظری به دنبال آنها باشید ، بخش های سوخته ، سیاه شده یا داغ ، جرقه الکتریکی در مدار و بخش های سوخته هستند.

در دستگاه هایی که دستیابی به مدارهای آنها آسان است، ابتدا باید یک کاوش نظری سریع انجام شود؛ و سپس می توان تجهیزات فعال، ترانزیستور یا آی سی را بررسی کرد.

یک استثنای احتمالی، دستگاه هایی هستند که در آنها دسترسی به بسیاری از مدارها خیلی مشکل است؛ ولی بخش های خاصی وجود دارند که می توان آنها را به سادگی برداشته و آزمایش و تعویض نمود.

گام بعدی در یافتن عیب خاص در عموم دستگاه های الکترونیکی، استفاده از یک اسکوپ (اسیلوسکوپ) برای بررسی شکل موج ها و یک اندازه گیر برای اندازه گیری ولتاژها است.

اسکوپ می تواند به عنوان جایگزینی برای اندازه گیر (برای اندازه گیری ولتاژها) مورد استفاده قرار گیرد؛ اما مسلماً وقتی که می خواهید مقاومت و پیوستگی اتصال های مدار را برای تشخیص عیب بررسی کنید، یک اندازه گیر بهتر عمل می کند.

دقت کنید که در اغلب کاتالوگ های تعمیر امروزی، ولتاژها (و احتمالا مقاومت ها) بر روی نقشه شماتیک داده می شوند ولی این اطلاعات می تواند به صورت جدول نیز موجود باشد.

شما باید بتوانید که از وسایل آزمایش برای اندازه گیری استفاده کنید.

بعد از اینکه عیب را یافتید، باید تحلیلی نهایی از کلیه مراحل عیب یابی داشته باشید تا عیب قطعی شود؛ سپس می توانید آن را تعمیر کرده و عملکرد صحیح آن را بررسی کنید.

عیب یابی مدارهای الکترونیکی به صورت سیستماتیک

عیب یابی مدارهای الکترونیکی به صورت سیستماتیک و منطقی، به دستیابی منطقی به اشکال، تفسیر اطلاعات به دست آمده از آزمایش و استفاده از اطلاعاتی که در هر مرحله به دست می آید نیاز دارد.

بعضی از تعمیرکاران فکر می کنند دانسته های دستگاه شامل به خاطر داشتن اشکالات قبلی و همین طور موقعیت تمام نقاط آزمایش، تمام مراحل تنظیم و مانند آن می شود.

این روش در مورد رفع عیب یک نوع دستگاه می تواند مفید باشد ولی در انجام یک عیب یابی اساسی ارزش کمی دارد.

درست است که به یاد داشتن اشکالات دستگاه های قبلی می تواند مفید باشد ولی نباید انتظار داشته باشید که همان اشکال در تمام موارد، عامل یک نشانه باشد.

در هر دستگاه الکترونیکی بسیاری از عیب ها می توانند با یک نشانه ظاهر شوند؛ همچنین در رفع هر عیبی در عملیات تنظیم نباید فقط به حافظه خود متکی باشید.

این امر یکی از کارهای راهنمای عیب یابی مدارهای الکترونیکی است که شامل نقشه ها و اطلاعات دستگاه می شود. نکته مهم این است که شما باید یاد بگیرید که تعمیرکاری سیستماتیک و منطقی باشید و نه متکی به حافظه.

ارتباط بین مراحل رفع عیب

بعضی ها فکر می کنند که تکرار مراحل عیب یابی به معنی شروع مرحله اول است و بعضی ها کاتالوگ های تعمیر آن را توصیه می کنند؛ زیرا امکان اشتباه برای هر کسی حتی تعمیرکاران حرفه ای هم وجود دارد.

هرگاه به طور منطقی و سیستماتیک کار کنید، اشتباهات به حداقل می رسند؛ هرچند ممکن است اندازه گیری های ولتاژ و مقاومت باعث مشاهدات شکل موج خطادار شوند؛ یا روش مرحله ای به طور غلط انجام شود؛ یا خیلی اشتباهات دیگر به هنگام اعمال ساده رخ دهند.

با وجود چنین توصیه هایی که در سایر مطالب جزوه های عیب یابی مدارهای الکترونیکی نیز گفته می شود، عقیده بر این است که “تکرار محل عیب یابی” به معنی فعال کردن مجدد مراحل است.

یکی یکی بررسی کنید تا وقتی که جایی را که اشتباه کرده اید پیدا کنید؛ شاید اندازه گیری ولتاژ یا مقاومتی که در مرحله پیدا کردن به طور غلط انجام شده باشد و یا در روش مرحله ای، مرحله انحصار عیب به طور ناصحیح انجام شده باشد.

می توانید علت را به طور سیستماتیک و منطقی ، با برگشت به مسیر محلی که اشتباه کرده اید ، متوجه شوید.

موفق و پیروز باشید…

انتشار : ۲۶ مرداد ۱۳۹۶

راهنمای خرید مولتی متر دیجیتال ( Digital Multimeter )

یکی از مواردی که معمولا مورد سئوال بسیاری از افراد تازه کار و حتی حرفه ای قرار دارد این است که چطور یک مولتی متر مناسب بخریم؟ از آنجا که امروزه استفاده از مولتی مترهای دیجیتال بسیار گسترده شده و از طرفی دارای امکانات و توانایی های پیشرفته تری نسبت به مولتی مترهای آنالوگ یا عقربه ای هستند، در این پست راهنمای خرید مولتی متر دیجیتال را برای شما آماده کرده ایم که با مطالعه دقیق آن بسیاری از ابهامات شما در این زمینه رفع خواهد شد.

با ما همراه باشید…

مقدمه

مولتی متر‌های دستی دیجیتال ( یا به اختصار DMM ) در واقع وسایل اندازه گیری اساسی هستند که باید در جعبه ابزار هر کسی که با برق و الکترونیک سر و کار دارد وجود داشته باشند. این دستگاه‌ها برای آزمایش ، عیب یابی ، تعمیر و نصب انواع وسایل الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به دلیل وجود انواع مولتی متر‌ها در بازار با قیمت‌های مختلف ، خرید مولتی متر مناسب برای نیاز‌های شما کاری دشوار است. در بازار شما با مولتی متر‌هایی مواجه خواهید شد که قیمت بسیار کمی‌دارند و به نظر می‌رسد امکانات زیادی دارند و دستگاه‌هایی را مشاهده می‌کنید که به نظر امکانات محدودی دارند و بسیار گرانقیمت هستند. اما نکته اینجاست که انتخاب مولتی متر به سه معیار اساسی بستگی دارد :

نیاز‌های شما
بودجه شما
میزان استفاده روزانه شما

نکات اولیه در خرید مولتی متر

وقتی دست به خرید مولتی متر پر امکاناتی می‌زنید که قرار نیست از همه امکانات آن بهره ببرید، بیش از نیازتان پول خرج کرده اید و اگر مولتی متری بخرید که امکانات مورد نیاز شما را ندارد ، به زودی مجبور به خرید مولتی متر جدیدی خواهید بود. همچنین در کار با برق فشار قوی، اگر مولتی متر شما استاندارد‌های ایمنی مورد نیاز شما را نداشته باشد ممکن است خطرات مرگباری برای شما ایجاد کند.

از طرفی در بازار اغلب با مولتی متر‌هایی مواجه می‌شوید که کیفیت کمی‌دارند . شاید بهتر باشید فریب قیمت ارزان این مولتی متر‌ها را نخورید!

این مقاله در واقع راهنمای خرید مولتی متر دیجیتال است که به شما کمک خواهد کرد که دستگاهی متناسب با نیازهایتان خریداری کنید. در این مقاله به ویژگی‌های کلیدی یک مولتی متر و امکانات آن برای کاربرد‌های مختلف می‌پردازیم تا شما را با کارایی این دستگاه اندازه گیری سودمند آشنا کنیم و از سوی دیگر شما را در خرید مولتی متر مناسبتان یاری کنیم.

ویدیوی زیر، راهنمای خرید مولتی متر به زبان انگلیسی است که می‌تواند بیشتر شما را در خرید یاری کند :

مواردی که در خرید مولتی متر باید مورد توجه قرار بگیرند

گستره مولتی متر و رقم‌ها

گستره یک مولتی متر طبق تعریف به معنای کمترین تغییر در ولتاژ مورد اندازه گیری است که موجب ایجاد تغییر در عدد اعلامی‌مولتی متر شود. گستره یک مولتی متر دیجیتال با تعداد عدد‌هایی مشخص می‌شود که آن مولتی متر می‌تواند نمایش دهد. یک مولتی متر دستی 3½ ، در واقع دارای سه جایگاه عدد دیجیتالی است که می‌توانند از صفر تا 9 را نمایش دهند و یک جایگاه عدد دیجیتالی که تنها قادر به نمایش صفر و یک است .

پس گستره عددی مولتی متر مورد بررسی ما ±1,999 است. اکثر مولتی متر‌های موجود در بازار یا به شکل 3½ و یا 4½ هستند. یعنی یا گستره ای برابر با ±1,999 و یا ±19,999 دارند. برخی وقت‌ها در بازار از کلماتی مانند رنج، بازه، یا شمارش به جای گستره استفاده می‌شود.

در واقع تعریف شمارش بیشترین مقداری است که صفحه نمایشگر دیجیتال قبل از اینکه مجبور به تغییر بازه اندازه گیری مولتی متر باشید،نشان دهد. برای مثال یک مولتی متر دیجیتال 4½ می‌تواند در بازار به این شکل معرفی شود که می‌تواند تا 19999 یا تا 20000 نشان هد یا بشمارد!

دقت مولتی متر

دقت در این مولتی متر به معنای بیشترین خطایی است که در اندازه گیری قابل قبول است. معمولا خطای مولتی متر به شکل زیر نشان داده می‌شود:

±(% عدد اندازه گیری شده + کمترین عدد قابل توجه )

این رقم نشان دهنده دقت مولتی متر شما و به معنای بیتشرین محدودیت خطای اندازه گیری پیرامون عدد واقعی در حال اندازه گیری است. مقدار کمترین عدد قابل توجه (LSD) در واقع به شما نشان می‌دهد خطای خواندن در بی اهمیت ترین رقم مولتی متر شما به دلیل خطای گرد کردن ، نویز‌های مختلف و خطای تبدیل کننده دیجیتال چقدر است. سخت بود ؟ اتفاقا آنقدر‌ها هم سخت نیست ! با یک مثال ادامه می‌دهیم:

اگر شما یک مولتی متر 4½ دارید و دقت آن به شکل ±(0.1%+1)) نوشته شده است ، در اندازه گیری یک ولتاژ DC به مقدار دقیق 12.000 ولت ، ولت متر شما باید عددی بین 11.880 تا 12.120 ولت نشان دهد. ولتی بخواهید LSD را هم وارد بازی کنید آخرین رقم نشان داده شده (کمترین رقم قابل توجه) ممکن است به اندازه یک واحد تغییر کند. در این مثال با در نظر گرفتن LSD می‌توانیم بگوییم که عددی که انتظار داریم ببینیم عددی بین 11.879 تا 12.121 ولت است.

خرید مولتی متر متوسط گیر یا با RMS واقعی ؟

همان طور که می‌دانید ،ولتاژ برق AC در طول یک بازه مشخص زمانی در حال تغییر است ، در واقع برق AC که در سیم‌های برق خانه شما جریان دارد در ثانیه 50 بار از صفر ولت به بالاترین مقدار مثبت و پس از آن به صفر و پایین ترین مقدار منفی و سپس دوباره به صفر می‌رسد. خوب پس قاعدتا اگر بخواهیم برق شهری را اندازه بگیریم باید شماره‌های روی مولتی متر به سرعت عوض شوند .اما این اتفاق نمی‌افتد،چرا ؟ چون مولتی متر شما مقدار متوسط این ولتاژ را به شما نشان می‌دهد و نه مقدار هر لحظه را !

سوال دیگری که پیش می‌آید این است . برق AC معمولا به شکل سینوسی است و متوسط سینوس با توجه به تقارن باید صفر باشد ! یعنی اگر مولتی متر شما قرار بود دقیقا مقدار متوسط را نشان دهد،عدد صفر را به شما نشان می‌داد که هم اشتباه بود و هم خیلی خطرناک !

در ساختنی بخوانید : با قطعات الکترونیکی ساده و ارزان مدار حذف باتری بسازید

برای این که این اتفاق نیفتد ، مولتی متر مقادیر منفی را هم مثبت در نظر می‌گیرد و سپس مقدار‌ها‌ها را با هم جمع زده و متوسط گیری می‌کند. این متوسط گیری همواره درست نیست. اما معمولا کار شما را راه می‌اندازد.

اما اگر بخواهید اندازه گیری دقیق داشته باشید و یا با شکل موج‌هایی به غیر از سینوس سر و کار دارید (که اگر کارتان الکترونیک است حتما خواهید داشت) بهتر است از مولتی متر RMS واقعی استفاده کنید .

RMS چیست ؟

مقدار موثر (انرژی رسان) یک سیگنال را RMS می‌گویند. تعریف ریاضی آن هم یک فرمول انتگرالی است که با ریشه مجذور متوسط مقدار سیگنال تناسب‌هایی دارد و محاسبات آن پیچیده است. (به دلیل پیچیدگی وارد جزئیات نمی‌شویم!)

در حالت کلی دو نوع مولتی متر در بازار وجود دارد. مولتی متر‌های پاسخ دهنده با متوسط گیری و یا مولتی متر‌های RMS واقعی. معمولا مولتی متر‌های RMS واقعی گرانتر هستند. مولتی متر‌های متوسط گیر اما معمولا ارزان تر هستند و تا زمانی که فقط با برق با موج سینوسی سر و کار دارید پاسخ این دو نوع مولتی متر مشابه است. اما وقتی با برق AC سر و کار دارید که سینوسی نیست (مثلا موج مربعی یا مثلثی است) دیگر نمی‌توانید روی جواب‌های مولتی متر‌های متوسط گیر حساب کنید و قطعا اندازه گیری آنها اشتباه خواهد بود.

امپدانس ورودی مولتی متر

وقتی یک مولتی متر را به یک مدار متصل می‌کنید.اتصال الکتریکی باعث می‌شود که مقداری از جریان برق از مسیر مولتی متر جریان پیدا کند. اگر این جریان برق بیش از حد بالا باشد هم روی عملکرد مدار در حال اندازه گیری تاثیر منفی خواهد داشت و به دلیل تغییر در مدار، اندازه گیری شما با خطای بزرگی مواجه می‌شود. برای این که این اتفاق نیفتد مقاومت یا به عبارت جامع تر آن، امپدانس ورودی یک مولتی متر باید بسیار بالا باشد. در حالت کلی امپدانس مولتی متر‌ها بالاتر از یک مگا اهم است. اما مولتی متر‌های بی کیفیت ممکن است امپدانس‌های پایینی داشته باشند، پس در خرید مولتی متر به این نکته توجه کنید که اگر می‌خواهید دقت اندازه گیری بالایی داشته باشید بهتر است مطمئن شوید که امپدانس ورودی مولتی متر شما به اندازه کافی بالاست .

مبنای خرید مولتی متر‌ها

محیط مورد استفاده و کاربرد مولتی متر دیجیتال خرید مولتی متر‌ها به محیط و کاربرد آنها بستگی زیادی دارد !

یک مولتی متر معمولی می‌تواند ولتاژ‌های AC/DC ، جریان‌های AC/DC ، مقاومت و وصل بودن سیم و دیود را بسنجد. پس در خرید مولتی متر باید توجه کنید که مولتی متر شما باید حداقل دارای این امکانات باشد. برخی مولتی متر‌های پیشرفته تر امکانات بیشتری مانند اندازه گیری ظرفیت خازن ، فرکانس شمار یا فرکانس متر ، فشار سنج و دماسنج و تست کننده ترانزیستور را نیز دارا می‌باشند.

توجه کنید :

این که یک مولتی متر امکانات زیادی داشته باشد نشان از مرغوبیت آن ندارد. برخی مولتی متر‌های بی کیفیت و ارزان موجود در بازار به نظر امکانات پیشرفته ای دارند؛ اما در واقع دقت و کیفیت آنها چنان پایین است که امکاناتشان عملا قابل استفاده نیست.

امکانات ساده یک مولتی متر

اندازه گیری ولتاژ AC یا DC

وقتی در حال خرید مولتی متر هستید ، یکی از مهم ترین مسائلی که باید به آن توجه کنید، توانایی مولتی متر در اندازه گیری ولتاژ است. در کار با مولتی متر‌ها ، بیشترین کاربرد یک مولتی متر معمولا اندازه گیری ولتاژ است. مهم است که بازه ولتاژ اندازه گیری اصلی مولتی متر بیشتر از وسایل و لوازم خانگی یا وسایل الکتریکی صنعتی (در صورتی که کار شما صنعتی است)باشد. تقریبا در تمام دنیا از جمله ایران ولتاژ برق خانگی حدود 220 تا 230 ولت است ، با این حال در ژاپن ، امریکای شمالی و برخی از کشور‌های امریکای جنوبی این مقدار حدود 100 تا 127 ولت است .

اندازه گیری جریان AC یا DC

برای اندازه گیری جریان هم باید مطمئن باشید که مولتی متر شما توانایی تحمل جریان‌هایی که شما با آنها سر و کار دارید را دارد و می‌تواند آنها را اندازه بگیرد. همچنین در اندازه گیری جریان موضوع دیگری هم مهم است . امنیت دستگاه ! در اندازه گیری جریان‌های بالا ، در صورت استاندارد نبودن دستگاه ممکن است دچار شوک‌های شدید الکتریکی شوید. این مسئله مخصوصا در مولتی متر‌های ارزان که معمولا دارای قسمت‌های امنیتی نیستند بسیار قابل توجه است .

هیچگاه مولتی متر را برای اندازه گیری جریان‌های بالاتر از حد تحملش استفاده نکنید. مولتی متر‌های ارزان و بی کیفیت را حتی در زیر و نزدیکی حد تحمل اعلام شده نیز بیش از چند ثانیه استفاده نکنید !

خرید مولتی متر به عنوان اهم متر

یکی از اساسی ترین امکانات یک مولتی متر در واقع اندازه گیری مقاومت الکتریکی و نیز چک کردن سیم‌ها برای نداشتن قطعی است. در واقع مولتی متر مقاومت بین دو نقطه تماس الکترود‌هایش را اندازه گیری می‌کند. برای این کار مطمئن شوید که قطعه مورد نظرتان حتما از مدار اصلی جدا شده باشد.

همان طور که می‌دانید مدار‌های باز مقاومت بینهایت و مدار‌های بسته مقاومتی کوچک و نزدیک به صفر دارند. خیلی از مولتی متر‌ها در طراحی خود از یک بوق استفاده می‌کنند که در صورت اندازه گیری مقاومت بسیار پایین بوق به صدا در آمده و هشدار اتصال کوتاه می‌دهد. برخی از مولتی متر‌ها برای نشان دادن مقاومت بسیار کم یک هشدار تصویری مانند دیود نورانی دارند. در خرید مولتی متر‌ها حتما مطمئن شوید که صدای بوق مولتی متر به خوبی شنیده می‌شود و چراغ آن به خوبی و در نور زیاد هم قابل دیدن است.

آزمایش دیود

بسیاری از مولتی متر‌های موجود در بازار عملکرد بررسی دیود را نیز دارا می‌باشند. در این عملکرد ، افت ولتاژ حالت اتصال مستقیم دیود روی نمایشگر مولتی متر نوشته می‌شود (معمولا به میلی ولت)

امکانات نیمه پیشرفته یک مولتی متر

امکان اندازه گیری ظرفیت خازن

اگر قصد خرید مولتی متر با توانایی سنجش ظرفیت خازن را دارید باید به این نکته دقت کنید که مولتی متر‌ها از روش متفاوتی از خازن و سلف سنج‌ها (LCR Metter) برای اندازه گیری ظرفیت خازن استفاده می‌کنند. یک خازن سنج یا LCR با استفاده از یک سیگنال دقیق AC با فرکانس مشخص و دقیق اندازه ظرفیت خازن را مشخص می‌کند. این تکنیک بسیار دقیق تر از تکنیکی است که مولتی متر‌ها برای اندازه گیری ظرفیت خازن استفاده می‌کنند. پس اگر برایتان اهمیت دارد که به دقت خازن و سلف را اندازه گیری کنید ، مولتی متر گزینه خوبی برای شما نیست و باید LCR بخرید.

مولتی متر‌ها با شارژ و سپس ثبت زمان و نرخ تخلیه خازن ظرفیت خازن را مشخص می‌کنند. به هر حال این روش به دلایل زیادی مثل جذب دی الکتریک ، جریان نشتی ، اتلاف و مقاومت معادل سری ، روش دقیقی نیست. برای همین هم نمی‌توانید به مقادیر اندازه گیری شده ظرفیت خازن توسط مولتی متر آنچنان اعتماد کنید.

فرکانس متر یا فرکانس شمار

اگر لوازم خانگی و صنعتی شما در برابر فرکانس حساس هستند (که معمولا هستند) و نیاز به برق AC با فرکانس ثابت دارند و یا نیاز دارید که فرکانس سیگنال در حال اندازه گیری را بدست آرید. شما نیاز به قابلیت فرکانس شماری در مولتی متر دارید. مولتی متر‌هایی که قابلیت فرکانس شماری دارند معمولا به صورت لحظه ای فرکانس و دوره کاری و عرض پالس را محاسبه کرده و نشان می‌دهند. یادتان باشد مولتی متر‌های معمولی معمولا فرکانس شمار نیستند و خرید مولتی متر‌هایی که که فرکانس شمار دارند معمولا برایتان گران تر تمام می‌شود.

اندازه گیری دما در مولتی متر

برخی از مولتی متر‌ها دارای قابلیت اندازه گیری دما هستند. معمولا این دستگاه‌ها با دارای دو دماسنج و یا یک دماسنج تفاضلی (اخلاف دما بین دو نقطه) می‌توانید در آن واحد یا دو دما را بسنجید و یا اخلاف دمای بین دو نقطه را اندازه گیری کنید. این کاربرد معمولا بسیار رایج تر از کاربرد استفاده از مولتی متر به عنوان یک دماسنج ساده است !

اگر نیاز به دماسنجی و مخصوصا سنجش اختلاف دمای دو محیط مختلف دارید می‌توانید از مولتی متر دماسنج دار بخرید. اما یادتان باشد خرید مولتی متر دماسنج دار معمولا گران است .

امکانات پیشرفته مولتی متر‌ها

به علاوه امکانات ساده و نیمه پیشرفته که در بالا گفتیم ، برخی از امکانات و عملکرد‌ها در مولتی متر‌ها وجود دارد که پیشرفته است و معمولا خرید مولتی متر دارای امکانات پیشرفته به غیر از نیاز مشخص و کارهای دقیق ، فرق چندانی با مولتی متر نیمه پیشرفته ندارد اما خرید این نوع از مولتی متر‌ها معمولا هزینه زیادی در پی خواهد داشت.

صفحه گرافیکی

مولتی متر گرافیکی

برخی از مولتی متر‌های پیشرفته دارای صفحه‌های نمایشگر گرافیکی هستند که می‌تواند اندازه گیری‌های شکل موج‌های متناوب را به شکل لحظه ای انجام داده و به شکل یک نمودار نشان دهد. اگر به دنبال ناهنجای خاص و یا پیدا کردن منشا یک نویز در سیگنال‌ها هستید این امکان بسیار به کارتان خواهد آمد. اگر معمولا در حال کار با شکل موج‌های پیچیده و غیر خطی خستید واقعا به صرفه است که یک مولتی متر گرافیکی برای خودتان داشته باشید.

قابلیت ثبت داده‌ها

مولتی متر با قابلیت اتصال به رایانه و ثبت داده‌ها

امکان ثبت داده‌ها ( Data Logger ) به شما اجازه می‌دهد که داده‌های اندازه گیری شده از یک مورد خاص را مشاهده و مستند کنید تا در بازه زمانی خاصی تغییرات آن را مشاهده نمایید. نرم افزار جمع آوری داده می‌تواند داده‌های گرفته شده از مولتی متر شما را ثبت و دسته بندی کند و سپس نمودار‌ها و آمار بسیار دقیقی از تغییرات مختلف برای شما ترسیم کند که برای آنالیز و نتیجه گیری بسیار موثر و مهم است. چنین امکانی برای نصب و تعمیر و پایش سامانه‌هایی مانند کولر یا تهویه مطبوع ، گرمایش ، موتور‌های الکتریکی و … بسیار کاربردی است .

امکان فیلتر پایین گذر

فیلتر پایین گذر ( Low Pass Filter ) در مولتی متر یک امکان تخصصی برای عیب یابی و تعمیر راه انداز‌های موتور الکتریکی است. خروجی یک راه انداز با فرکانس متغیر ( VFD ) یک ولتاژ سینوسی با مدلاسیون عرض پالس برای موتور ارسال می‌کند. حتی اگر مولتی متر شما به امکان RMS واقعی مجهز باشد ، به دلیل پهنای باند بالا، باز هم در این مورد دچار مشکل در اندازه گیری خواهید شد. فیلتر پایین گذر تعبیه شده طراحی شده اس که فرکانس‌های بالای 1 کیلوهرتز را در زمان اندازه گیری ولتاژ‌های AC فیلتر کند. این کار دقت را در مورد شکل موج‌های سیسنوس ساختگی و PWM که در راه انداز‌های موتور و اینورتر‌ها استفاده می‌شود بالا می‌برد.

حالت امپدانس پایین

همان طور که در بالا اشاره کردیم ، مولتی متر‌ها دارای امپدانس بالایی هستند. این امپدانس بالا در حالت‌های خاص مانند ایجاد حالت شبه خازنی بین سیم‌های دارای جریان، باعث ایجاد خطایی به نام ولتاژ روح یا ولتاژ القایی می‌شود. در زمانی که شک در مورد حضور ولتاژ روح وجود دارد ، امپدانس پایین تنها راه غلبه بر این مشکل است .

در صورتی که مشکوک هستید که ممکن است در کاربرد‌های شما هم ولتاژ روح به وجود بیاید باید دست به خرید مولتی متر دارای حالت امپدانس پایین بزنید.

حالت اهم متر هوشمند

اهم متر هوشمند یا سیستم جبران هوشمند افست ، یک امکان خاص در برخی مولتی متر‌ها است که مانند حالت امپدانس پایین برای رسیدن به دقت بالا در برخی وضعیت‌های خاص به کار می‌رود. این سیستم با انداز گیری مقاومت با استفاده از دو جریان آزمایشی جداگانه،مشخص می‌کند که آیا در ولتاژ ورودی افست ( Offset ) وجود دارد یا نه ، با این کار از ورود ولتاژ‌های غیر منتظره به اندازه گیری جلوگیری می‌کند.

فاکتور امنیت در خرید مولتی متر

قبل از هر چیری ویدیوی پایین را ببینید ، این ویدیو به شما نشان می‌دهد که با اتصال یک جریان 20 آمپری به یک مولتی متر ارزان در بازار ، چه بلایی سر مولتی متر می‌آید :

خیلی از مردم در خرید مولتی متر به موضوع امنیت خودشان فکر نمی‌کنند. اما شما به این نکته توجه کنید که در زمان خطر، فرق زیادی بین یک مولتی متر خوب و استاندارد و یک مولتی متر ارزان و غیر استاندارد وجود دارد. برای خرید مولتی متر متناسب با نیاز‌هایتان باید به محیط استفاده و کاربردهای مولتی متر توجه کافی کنید. در مثال بالا اگر جریان 20 آمپری از یک مولتی متر خوب می‌گذشت در 30 ثانیه اول هیچ صدمه ای متوجه مولتی متر و شما نبود و پس از آن به احتمال زیاد فیوز محافظت مولتی متر می‌سوخت و شما را از خطر برق گرفتگی جدی محافظت می‌کرد. حتی در آن زمان هم خرابی فیزیکی برای دستگاه شما به وجود نمی‌آمد و جراحت‌های ناشی از برق گرفتگی و حتی خطر مرگ شما را تهدید نمی‌کرد.

ظرفیت تحمل انرژی

برای این که خودتان را از خطر برق گرفتگی محافظت کنید ، بهتر است ظرفیت انرژی الکتریکی مدار‌ها و کابل‌هایی که با آنها کار می‌کنند را بدانید و یا حداقل از آنها تا حدودی آگاه باشید. یادتان باشد مدارهایی با ظرفیت بالای انرژی برای رساندن توان بالای الکتریکی طراحی شده اند و در نتیجه اشتباه در اندازه گیری و تست روی این مدار‌ها هم احتمالا انرژی الکتریکی بیشتری را به شما منتقل خواهد کرد. اندازه گیری روی مدار‌های الکتریکی که برای جریان‌های بالا طراحی شده اند باید با مولتی متر‌هایی انجام شود که می‌توانند این توان‌ها را تحمل کنند. پس در خرید مولتی متر باید به این که قرار است چه مدارهایی را با آن آزمایش کنی هم فکر کرده باشید.

کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک (IEC) ، 4 دسته بندی در این مورد اعلام کرده است که تمام تولید کنندگان معتبر مولتی متر‌ها در جهان باید روی محصولاتشان قید کنند که محصولشان در چه دسته ای قرار دارد. با این نشان روی محصول هر کسی به سادگی می‌تواند بفهمد که بیشترین ولتاژ گذرا که مولتی متر می‌تواند آن را تحمل کند چقدر است. معمولا مولتی متر‌های دستی موجود در بازار از نوع CAT III یا CAT IV هستند.

جدول زیر نشان دهنده دسته بندی‌هاست :

رتبه بندی ولتاژ (Voltage Rating)

فاصله ای زیاد بین رتبه‌های ولتاژ معمول در بین لوازم خانگی و صنعتی الکتریکی وجود دارد. بسیار مهم است که در زمان خرید مولتی متر ، باید مولتی متری را انتخاب کنیم که بتواند بیشترین ولتاژ ممکن در کاربرد‌های ما را تحمل کند. برای همین باید بدانید بیشترین ولتاژی که ممکن است در مدار شما وجود داشته باشد چند ولت است.

ولتاژ گذرا (Transient Voltage)

ولتاژ گذرا ممکن است در اثر پدیده‌های طبیعی مانند آذرخش اتفاق بیفتد، همچنین ممکن است این ولتاژ‌ها به خاطر تغییرات لحظه ای در سیستم توزیع برق به وجود بیاید. ولتاژ‌های گذرا می‌توانند از چندصد ولت تا چندین هزار ولت متغیر باشند. البته این ولتاژ‌ها همان طور که از اسمشان هم بر می‌آید گذرا هستند و حدود 50 تا 250 میلی ثانیه دوام می‌آورند.

نشانه‌های امنیتی

تولیدکنندگان معتبر و مسئولیت پذیر مولتی متر دیجیتال ، معمولا از موسسات مستقل استاندارد مختلف گواهی نامه معتبری در زمینه امنیت کار با محصولات خود دریافت می‌کنند. این نشان‌های استاندارد در واقع نشان دهنده این هستند که مولتی متر آزمایش‌های امنیتی موسسات استاندارد را با موفقیت پشت سر گذاشته است. این نشان‌های امنیت معمولا در پشت مولتی متر‌ها قرار دارند ، همچنین حتی ممکن است روی سیم‌های مولتی متر‌ها هم لوگوی نشان امنیتی به نشانه تست شدن سیم‌ها (پروب‌ها) هم نقش بسته باشد.

البته تولید کنندگان مولتی متر‌های تقلبی ممکن است این نشان‌ها را تقلید کرده و روی محصولات خود چاپ کنند. بنابراین سعی کنید برای خرید مولتی متر مناسب همیشه به فروشندگان معتبر مراجعه کنید. در پایان تعدادی از نشان‌های امنیتی را که ممکن است پشت مولتی متر‌ها مشاهده کنید را مشاهده می‌کنید.

نشانه ها و نمادهای امنیتی مورد استفاده در مولتی مترها

اگر راهنمای خرید مولتی متر دیجیتال برایتان مفید بوده، آن را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید.

موفق و پیروز باشید…

منبع: ساختنی با تصحیح و اضافات

انتشار : ۲۶ مرداد ۱۳۹۶

منبع تغذیه کامپیوتر – نکاتی که باید درباره منبع تغذیه کامپیوتر بدانید

واحد منبع تغذیه کامپیوتر یا پاور کامپیوتر دستگاهی است که انرژی الکتریکی مورد نیاز سایر قطعات و سخت افزارهای موجود در رایانه مثل: CPU، RAM، حافظه‌های جانبی و غیره را تأمین می‌کند. منبع تغذیه جریان متناوب AC یا همان برق شهری را به عنوان ورودی دریافت کرده و آن را به جریان مستقیم DC جهت استفاده در قطعات کامپیوتر تبدیل می‌کند.

در کامپیوترهای شخصی ( PC یا Personal Computers ) منبع تغذیه کامپیوتر معمولاً در پشت محفظه (Case) قابل دسترسی است. به منبع تغذیه یک کابل (که معمولاً دارای یک سیم زمین، مثبت و منفی است) از طرف برق شهری به صورت مستقیم وصل می شود؛ اما در رایانه های کوچکتر مانند لپتاپ ها، واحد منبع تغذیه بصورت خارجی ( External ) وظیفه تأمین برق مصرفی را بر عهده دارد.

منبع تغذیه در مقایسه با سایر قطعات ساخت افزاری معمولاً عمر کمتری دارد و دلیل آن هم نوسانات برق و کارکرد زیاد آن است که معمولاً باعث داغ کردن شدید منبع تغذیه و در نهایت خرابی اجزای آن می شود؛ یا گاهاً باعث خاموشی و ریستارت های ناگهانی کامپیوتر می گردد. البته بر روی منابع تغذیه، فن‌ و درون آنها گرماگیرهایی قرار می گیرند تا گرمای حاصل از قطعات الکتریکی درون منبع تغذیه از جمله ترانزیستورها، مقاومت ها و غیره را به بیرون منتقل کند و دمای دستگاه را پایین بیاورد.

ولتاژهای ورودی و خروجی منبع تغذیه کامپیوتر

در بعضی از منابع تغذیه کلیدی وجود دارد که به وسیله آن می توانید دو حالت 115 و 230 ولت را برای ورودی منبع تغذیه انتخاب کنید. این کلید در کشور ایران باید روی 230 ولت قرار داده شود.

یک منبع تغذیه خوب علاوه بر اینکه عمل تبدیل ولتاژ را انجام می دهد اضافه ولتاژ های گذرایی که در برق شهر وجود دارد را هم سد می کند و مانع می شود که این ولتاژ اضافه به مادربرد یا دیگر اجزای حساس کامپیوتر شما برسد؛ و به این طریق از سوختن قطعات کامپیوتر شما در برابر اضافه ولتاژ ها حفاظت می کند. این کار بوسیله خازن ها و سلف هایی با ظرفیت مناسب انجام می شود که در اصطلاح به آنها فیلتر EMI گفته می شود. همینطور رگلاتور های ولتاژ به عنوان مکمل این فیلتر ها مانع از عبور اضافه ولتاژها به کامپیوتر شما می شوند.

منابع تغذیه کامپیوتر بر حسب نحوه اتصال به برد اصلی و شکل ظاهری به دو گروه عمده AT و ATX تقسیم می شوند.

منابع تغذیه AT

در این نوع منبع تغذیه برای اتصال به برد اصلی از دو رابط شش پینی استفاده شده که برای نصب حتماً باید سیم های مشکی کنار یکدیگر و در وسط قرار گیرند.

سوئیچ پاور در این نوع منبع تغذیه به و سیله یک کابل سیاه رنگ به صورت سخت افزاری به منبع وصل می شود بنابراین برای روشن و خاموش کردن این منابع باید از کلید پاور جلوی کیس استفاده شود ، در سیستم عامل ویندوز بعد از عملیات Shut down کردن پیغام It is now safe to turn off your Computer ظاهر می شود که کاربر باید بعد از آن با استفاده از دکمه پاور منبع تغذیه را خاموش کند . هنگام اتصال اتصالگرهای P8 و P9 به برد اصلی باید سیم های سیاه کنار یکدیگر قرار بگیرند .

ولتاژ های خروجی در منابع تغذیه AT ، شامل : 5+ ، 5- ، 12+ و 12- ولت است.

منابع تغذیه ATX

برخی منابع تغذیه را با نام ATX مشخص می کنند. این منابع تغذیه می توانند توسط سیگنال ارسالی از مادربورد خاموش یا روشن شوند؛ همچنین متقابلاً سیگنالی را به مادربورد می فرستد تا اعلام کند که خروجی های DC آن برقدار و بدون مشکل است و کامپیوتر شما می تواند بوت شود. به محض اینکه دوشاخه برق کامپیوتر خود را به پریز وصل کنید خروجی 5VSB یا 5 ولت Stand by آن فعال می گردد؛ بنابراین توابع Stand by و لوازم جانبی مربوطه سیستم آماده به کار می شوند.

این نوع منابع تغذیه از طریق برد اصلی به صورت نرم افزاری کنترل می شوند و با Shut down کردن منبع تغذیه خاموش می شوند.

ولتاژهای خروجی در منابع تغذیه ATX عبارتند از: 5+ ، 3/3+ ، 12+ ، 5- ، PG ، GND ، PS-ON ، SB است .

ولتاژهای 3/3 و 5 ولت معمولا برای مدارات دیجیتال و ولتاژ 12 ولت برای راه اندازی موتور ها در هارد دیسک ها درایو ها و فن ها به کار می روند.

منبع تغذیه ATX از لحاظ تهویه بهتر از منبع تغذیه AT می باشد. برای روشن کردن این نوع منبع تغذیه باید آن را به برد اصلی متصل کرد بنابراین برای تست این نوع منبع تغذیه بایستی سیم های سبز و مشکی را در کانکتور 20 یا 24 پین توسط یک سیم به هم متصل کرد.

اگر علاقه مند به فراگیری تعمیر سخت افزار کامپیوتر و تعمیر لپ تاپ هستید حتما پکیج حرفه ای آموزش تعمیرات سخت افزار کامپیوتر و مجموعه 17 قسمتی آموزش تعمیرات لپ تاپ را ببینید.

تشریح ولتاژهای منبع تغذیه کامپیوتر نوع ATX

GND سیگنال زمین است.
PG یا Power Good ولتاژی برای تشخیص صحیح بودن ولتاژهای منبع تغذیه است. در صورت وجود این ولتاژ و اعمال آن به برد اصلی کامپیوتر شروع به کار می کند. در صورت بروز اشکال در برق مصرفی و ایجاد جرقه، این ولتاژ قطع شده و مانع کار برد اصلی می شود.
SB یا Standby سیمی به رنگ سرمه ای با ولتاژ 5+ می باشد که حالت Srandby سیستم را پشتیبانی می کند.
PS-ON سیمی به رنگ سبز است که از برد اصلی فرمان روشن و خاموش شدن منبع تغذیه را دریافت می کند.

در شکل زیر انواع پینهای منبع تغذیه کامپیوتر و ولتاژهای آن را مشاهده می نمایید:

پین های خروجی منبع تغذیه کامپیوتر

توان خروجی

مهمترین واحدی که در خرید یا استفاده از یک منبع تغذیه مورد توجه قرار می‌گیرد میزان توان واقعی و حداکثر توان آن بر حسب وات ( Watt ) است.

توان واقعی مقدار توانی است که یک منبع تغذیه می‌تواند به صورت عادی تولید کند و حداکثر توان آن میزان توانی است که آن منبع تغذیه می‌تواند در حداکثر توان گرفته شده از آن تولید کند. برای مثال چندین مورد از توان‌هایی که قطعات مختلف کامپیوتر استفاده می‌کنند به صورت زیر می باشد:

پردازنده: 80W – 140W
هر ماژول یا قطعه رم: 15W
برد اصلی: 50W – 150W
قطعات خود محفظه و فن‌ها: 3W
هارد دیسک: 15W – 30W
سی دی یا دی وی دی ریدر: 20W – 30W
کارت توسعه: 5W – 10W
و …

منبع تغذیه های معمول بازار معمولا 500 وات هستند. و در توان های کمتر هم تا 300 وات وجود دارند که برای کامپیوتر های کوچکتر و کم مصرف تر به کار می روند. اما منبع تغذیه کامپیوتری که برای بازی های کامپیوتری یا کار های گرافیکی و غیره استفاده می شود باید حداقل 450 وات توان خروجی داشته باشد.

یک کامپیوتر معمولی با تغذیه 500 تا 800 وات به خوبی کار می کند اما کامپیوتری که بسیار مجهز است و برای کار های سنگین مورد استفاده قرار می گیرد نیاز به یک منبع تغذیه 800 تا 1400 وات دارد؛ اما کامپیوتر هایی هم هستند که نیاز به منبع تغذیه بالاتر تا 2000 وات دارند این کامپیوتر ها معمولا چندین هارد دیسک، دو یا چندین CPU و چندین کارت گرافیکی دارند و فوق العاده کارا هستند و عمدتاً برای سرورها مورد استفاده قرار می گیرند.

اضافه بار در منبع تغذیه

یک منبع تغذیه می تواند توانی بیش از مقدار نامی خود فراهم نماید اما دمای آن افزایش می یابد بنابراین تا حدی که دمای کار اجازه بدهد می توان مقداری اضافه بار به آن تحمیل کرد. مثلا یک منبع تغذیه 300 وات به صورت لحظه ای می تواند کار یک منبع 550 وات را انجام دهد و دمای آن تا 25 درجه سانتیگراد افزایش می یابد؛ یا از یک منبع 400 وات می توان به اندازه 450 وات به طور مداوم توان گرفت اما دمای آن تا 45 درجه سانتیگراد افزایش می یابد.

گاهی اعدادی که روی منبع تغذیه ذکر می شود خیلی دقیق نیست و این منبع تغذیه در شرایط کار واقعی ممکن است کمتر از این توان داشته باشد و طبیعی است که دمای آن بالا می رود.

میزان توان مصرفی هر یک از قطعات بر روی راهنمای همان قطعه درج می شود. بنابراین بهترین منبع تغذیه‌ای که می‌توان برای یک کامپیوتر انتخاب کرد (جدا از سایر پارامترها)، منبع تغذیه‌ای است که میزان توان تولیدی واقعی آن کمی بیشتر از میزان توان مصرفی کل قطعات و اجزای کامپیوتر باشد تا هیچ‌گاه فشاری بر روی منبع تغذیه وجود نداشته باشد.

یک کامپیوتر معمولی که با آن خیلی هم کار های سنگین محاسباتی یا رندرینگ هم انجام نمی دهید باز هم به منبعی بیش از 300 تا 350 وات در ماکزیمم شرایط نیاز دارد.

منبع تغذیه لپ تاپ ها

منبع تغذیه لپ تاپ ها از 25 تا 200 وات در خروجی خود توان دارند. لپ تاپ ها معمولا منبع تغذیه ای خارجی غیر از منبع تغذیه داخلی خود دارند که به آنها اصطلاحا Power Brick گفته می شود و این منبع خارجی معمولا وظیفه تبدیل برق شهر به 19 ولت DC را دارند و عمل تبدیل ولتاژهای دیگر بوسیله مبدل های DC/DC داخل لپ تاپ انجام می گیرد.

مادربرد سرور ها

برخی سرور های وب فقط یک ولتاژ 12 به عنوان ورودی دریافت می کنند خود مادر برد عمل تبدیل ولتاژ را انجام می دهد به عبارت دیگر روی مادربرد این سرور های قدرتمند مبدل های DC وجود دارند که ولتاژهای مختلف مورد نیاز تجهیزات را تأمین می کنند. که به آنها در اصطلاح ماژول های تنظیم ولتاژ می گویند.

راندمان انرژی مصرفی

منابع تغذیه معمولا راندمانی در حدود 70 تا 75 درصد دارند. این بدان معناست که اگر منبع تغذیه کامپیوتر شما راندمان 75 درصد دارد و یک خروجی آن 75 وات مصرف دارد در ورودی منبع تغذیه نیاز به 100 وات دارید و 25 وات به صورت گرما در منبع تغذیه تلف می شود؛ اما منبع تغذیه های با کیفیت بالا هم وجود دارند که تا 80 درصد یا حتی بیشتر راندمان انرژی داشته و گرمای کمتری تولید می کنند و نیاز به خنک کاری کمتری دارند و در نتیجه کم صدا تر هم هستند.

البته منابع تغذیه با راندمان بالاتر وجود دارند. منبع تغذیه سرور های گوگل غول اینترنتی تا 90 درصد راندمان دارند و منبع تغذیه ای ساخت کمپانی HP وجود دارد که تا 94.4 درصد راندمان دارد.

برای اینکه بیشترین راندمان را داشته باشید باید بار شما با توان منبع تغذیه متناسب باشد؛ زیرا راندمان انرژی منبع تغذیه کامپیوتر با کاهش بار به شدت افت می کند.

بالاترین میزان راندمان در در 50 تا 70 درصد بار رخ می دهد. البته رفتار منبع تغذیه های مختلف با یکدیگر متفاوت است؛ اما به عنوان یک قانون کلی توان مصرفی کامپیوتر در حالت کار عادی باید در حدود 60 درصد توان نامی منبع تغذیه باشد و حداکثر توان مصرفی آن نباید از توان نامی منبع شما تجاوز کند.

منبع: مقالات سطح اینترنت

موفق و پیروز باشید…

انتشار : ۲۶ مرداد ۱۳۹۶

تست ماسفت ( Mosfet ) ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮﻟﺘﯽ ﻣﺘﺮ دﯾﺠﯿﺘﺎل + فیلم آموزشی

در این پست روش صحیح تست یکی از مهمترین و پرکاربردترین قطعات الکترونیکی یعنی تست ماسفت را به شما آموزش خواهیم داد. تست ماسفت به سادگی تست دیگر ترانزیستورها نیست؛ چون کوچکتربن تغییری در گیت آن موجب خطا در آزمایش خواهد شد.

توجه داشته باشید که در این آموزش از مالتی متر دیجیتال برای تست ماسفت استفاده شده است.

نکات قبل از شروع تست ماسفت

در اﯾﻦ روش ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﺖ دﯾﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد؛ ﻟﺬا ﺳﻠﮑﺘﻮر مولتی ﻣﺘﺮ را ﺑﺮ روی ﻣﺪ ﺗﺴﺖ دﯾﻮد ( ﺑﯿﺰر ﺻﻮﺗﯽ ) ﻗﺮار ﺑﺪﻫﯿﺪ.
دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.
ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺴﺖ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺎﺳﻔﺖ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺗﻤﺎس ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ.
ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺗﺴﺖ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ دﯾﺘﺎ ﺷﯿﺖ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﻣﺎﺳﻔﺖ ﻣﻮرد ﺗﺴﺖ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ و آن را ﺑﺮ روی ﯾﮏ ﮐﺎﻏﺬ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﮐﻨﯿﺪ؛ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺗﺴﺖ ﺑﺘﻮاﻧﯿﺪ آﻧﻬﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﯿﺪ.
اﺑﺘﺪا ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎر ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ دﺳﺖ زدن ﺑﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎﯾﺶ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺷﻮد ﺑﺎﯾﺪ هر ﺳﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺎﺳﻔﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻠﺰی ﭘﯿﭻ ﮔوﺸﺘﯽ دﺳﺘﻪ دار اﺗﺼﺎل ﮐﻮﺗﺎه ﺷﻮد. دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ ﻣﯿﻠﻪ ﻓﻠﺰی ﭘﯿﭻ ﮔﻮﺷﺘﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﯾﺎ ﻓﺮش ﯾﺎ هر چیزی که موجب باردار شدن آن می شود اﺻﺎﺑﺖ ﻧﮑﻨﺪ.
ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﯾﻦ ﮐﺎر روی ﯾﮏ ﻣﯿﺰ ﭼﻮﺑﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.

مراحل

P-CHANNEL

N-CHANNEL

سیم مشکی به گیت متصل شود

سیم قرمز به سورس متصل شود

مولتی متر نباید بوق بزند

( مدار باز )

مولتی متر نباید بوق بزند

( مدار باز )

سیم قرمز به درین متصل شود

سیم مشکی به سورس متصل شود

مولتی متر رنج دیود ها را نشان می دهد ( 250 تا 650 )

مولتی متر نباید بوق بزند

( مدار باز )

سیم مشکی به درین متصل شود

سیم قرمز به سورس متصل شود

مولتی متر نباید بوق بزند

( مدار باز )

مولتی متر رنج دیود ها را نشان می دهد ( 250 تا 650 )

سیم قرمز به گیت متصل شود

سیم مشکی به سورس متصل شود

مولتی متر نباید بوق بزند

( مدار باز )

مولتی متر نباید بوق بزند

( مدار باز )

شناسایی پایه های ماسفت

ﻣﺎﺳﻔﺖ ﻫﺎی در ﻗﺎﻟﺐ TO220 ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎﯾﺸﺎن از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ: ﮔﯿﺖ، درﯾﻦ، ﺳﻮرس؛ اﻣﺎ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮرﻫﺎی ﺗﺨﺖ ﺑﺰرگ با پکیج TO247 ﮔﺎﻫﯽ از اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﯿﺮوی ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﻤﺎ یک ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻣﻨﻔﯽ را ﮐﻪ ﺟﺎی ﺳﻮرس و درﯾﻦ آن ﺟﺎﺑﺠﺎ اﺳﺖ، ﺑﺎ ﯾﮏ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ﻣﺜﺒﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ!

گفتن این نکته نیز ضروری است که گاهی ظاهر ماسفت ها متعارف نیست و ممکن است به شکل چیپ ( IC ) ساخته شوند؛ که در این صورت برای شناسایی پایه های ان حتما نیاز به دیتاشیت قطعه مورد نظر خواهید داشت. (شکل زیر)

فیلم آموزشی

برای اینکه مطالب این پست را بهتر درک کنید توصیه می کنم فیلم زیر را ببینید:

موفق و پیروز باشید…

انتشار : ۲۶ مرداد ۱۳۹۶

آموزش کار با بردبورد – آشنایی با انواع بردبورد و طرز استفاده از آنها

بردبورد یکی از ضروری ترین ابزارهای پایه ای الکترونیک است که برای مقاصد آموزشی، آزمایشهای قبل و بعد از طراحی مدار و مواردی مشابه استفاده می شود. در حقیقت همه کسانی که به نوعی با الکترونیک در ارتباط هستند به آموزش کار با بردبورد نیاز خواهند داشت. به همین منظور برای شما آموزشی را آماده کرده ایم که توسط آن نحوه استفاده از آن را توسط فیلم و عکس به طور کامل فرا خواهید گرفت.

برای این بتوانیم با بردبورد کار کنیم، ابتدا باید با خصوصیات کلی این ابزار ارزشمند آشنا باشیم. پس در ادامه ما را همراهی کنید…

بردبورد چیست؟

همان طور که می دانید، برای متصل کردن قطعات الکترونیکی و انجام آزمایشات الکترونیکی پیش از بستن نهایی یک مدار از وسیله ای به نام بردبورد (Breadboard) استفاده می شود.

بردبورد‌ها وسایل سودمندی هستند که در انواع و شکل ها و اندازه های گوناگون برای شروع کار با قطعات الکترونیکی‌ یافت می شوند؛ و می توان از آنها به عنوان یک PCB مجازی استفاده کرد؛ به این صورت که برای بستن هر مدار الکترونیکی دیگر مجبور به طراحی PCB و لحیم کاری و دردسرهای مربوط به آن نخواهیم بود.

بردبورد صفحه ای است که قطعات مدارهای الکترونیکی روی آن جای می گیرند؛ و می توان قبل از تهیه یک برد مدار چاپی، ابتدا مدار مورد نظر را روی آن بسته و نتایج حاصل را بررسی کرد.

بعد از اطمینان از صحت نتایج، می توان اقدام به تهیه برد مدارچاپی نمود. ضمن اینکه می توان پس از انجام آزمایشهای لازم روی بردبورد، دوباره قطعات را از روی آن باز کرده و یا مجدداً نصب و استفاده کرد.

در شکل زیر نمایی از این وسیله را مشاهده می نمایید:

آموزش کار با بردبورد

تفاوت بردبورد با بردهای سوراخ دار

در بردهای سوراخ دار معمولی، باید پس از نصب هر قطعه در برد، پایه های آنرا در برد لحیم کنیم، اما در بردبورد نیازی به انجام لحیم کاری نیست؛ و فقط کافی است قطعه را روی آن قرار دهیم. (با یک فشار کوچک، قطعه نصب می شود).

همچنین در بردهای سوراخ دار معمولی شما باید برای برقراری ارتباط بین آن ها، از سیم استفاده کنید، ولی در بردبورد به صورت پیش فرض تعداد زیادی از اتصالات برقرار شده است.

کافی است با در نظر گرفتن این اتصالات و قرار دادن قطعات در مکان های مناسب، مدارها را راه اندازی کرد؛ اما با این وجود، در بسیاری از موارد ما مجبور به استفاده از سیم های کمکی برای برقراری ارتباط بین قطعات هستیم.

یکی از برتری های بردبورد نسبت به بردهای سوراخ دار این است که در صورت حجیم بودن مدار می توان چندین بردبورد را به هم متصل نمود.

آموزش کار با بردبورد

آموزش نحوه کار با بردبورد

کار با بردبورد بسیار ساده است؛ زیرا دارای سوراخ های بسیار زیادی است که این امکان را به کاربر می دهد تا آزمایش را از هرجا که خواست آغاز نماید.

به شکل زیر دقت کنید:

آموزش کار با بردبورد

همانطور که در شکل بالا هم مشخص است تمام سطرها با حروف انگلیسی، و تمام ستون ها نیز با اعداد نام گذاری شده اند. این کار برای این است که کاربر در هنگام جای گزاری قطعات در سوراخ ها دچار اشتباه و خطا نشود.

به نوعی می توان گفت: هر سوراخ دارای یک اسم یا یک آدرس، شامل یک حرف انگلیسی و یک عدد می باشد. هر چند بعد از چندبار استفاده از بردبورد دیگر نیاز به این حروف و اعداد احساس نخواهد شد.

نکته مهم در استفاده از بردبورد نحوه اتصال این همه سوراخ به یکدیگر است. در شکلهای زیر اتصالات دو نوع بردبورد کوچک و بزرگ را مشاهده می نمایید:

آموزش کار با بردبورد

چگونگی ارتباط سوراخ های بردبورد

یک بردبورد از چهار بخش اصلی تشکیل شده، که در شکل زیر مشخص شده است:

آموزش کار با بردبورد

بخش 1 و 4 مربوط به تغذیه است. بدین صورت که می توان این بخشها را به منبع تغذیه متصل نمود و از آنها به دیگر قسمتها انشعاب گرفت. می توان یک طرف را مثبت و طرف دیگر را منفی قرار داد و یا اینکه در یک بخش از هر دو پلاریته منبع استفاده کرد. در بخش 1 و 4 اتصال بین سوراخها افقی است.

بخش 2 و 3 برای قراردادن قطعات و بستن مدار مورد نظرتان می باشد. در این بخش اتصالات به صورت عمودی است.

اگر بر چسب پشت بردبورد را برداریم اتصالات دقیقاً به همین شکلی که عنوان شد قابل مشاهده است.

آموزش کار با بردبورد

نکاتی در مورد استفاده صحیح از بردبورد

برای استفاده از آیسی ها یا 7سگمنت، باید آنها را در قسمت وسط، طوری قرار دهیم که پایه های آن در 2 طرف با یکدیگر در تماس نباشند؛ یعنی یک آیسی یا سون سگمنت همیشه بین ناحیه 2 و 3 قرار خواهند گرفت.
اگر قطعات را طوری قرار دهیم که پایه ها به هم متصل باشند ( یعنی پایه های یک قطعه را در یک ردیف یا یک ستون که سوراخهایش به هم متصل هستند قرار دهیم، یا به کمک سیم اشتباها به هم وصل کنیم، معمولا این کار باعث سوختگی قطعات می شود. همچنین این کار می تواند باعث قطع اتصال سوراخهای بردبورد از داخل شود.
قطعاتی که دارای پایه های ضخیم هستند را مستقیما روی بردبورد نصب نکنید؛ چون محلهای اتصال را خراب می کنند؛ و یا حتی ممکن است موجب شکستگی شوند. برای اتصال آنها قبل از نصب، یک سیم نازکتر مناسب را به پایه های قطعه مورد نظر لحیم کنید.

در پایان این مطلب یک فیلم دو قسمتی به زبان انگلیسی را جهت آشنایی کامل شما با نحوه سیم بندی و نصب قطعات روی بردبورد قرار داده ایم که بسیار مفید و کاربردی است. در این فیلم تقریباً تمام نکاتی را که در آموزش کار با بردبورد لازم است بدانید بازگو شده است. حتما ببینید!!